Hậu Covid-19 ảnh hưởng đến trí não của trẻ như thế nào?

17-18% trẻ có triệu chứng giảm chú ý

Bộ Y tế vừa ban hành hướng dẫn chẩn đoán và điều trị sau nhiễm Covid-19 ở trẻ em, trong đó chú trọng vấn đề cải thiện các triệu chứng ảnh hưởng tới não của trẻ.

PGS.TS Nguyễn Thị Diệu Thuý, Trưởng Bộ môn Nhi, Trường Đại học Y Hà Nội cho biết, một nghiên cứu năm 2021 mới được công bố trên Tạp chí Nhi khoa của Ý trên 3.700 trẻ em sau khi bị nhiễm Covid-19 thì có khoảng 17% đang đối phó với các triệu chứng liên quan đến não.

Các triệu chứng sau khi nhiễm Covid-19 liên quan đến não phổ biến ở trẻ em bao gồm: Đau đầu; mệt mỏi; sương mù não; hay quên; mất vị giác và khứu giác, khó tập trung. Ở một vài trường hợpnhững triệu chứng này sẽ hết trong khoảng một tuần sau khi nhiễm virus.

Tuy nhiên, một số trẻ có thể bị ảnh hưởng trí não với các triệu chứng dai dẳng như mệt mỏi, giảm chú ý, khó tập trung.

Tình trạng này không chỉ một vài tháng, mà có thể kéo dài hơn 12 tháng, làm giảm khả năng học tập hoặc giao tiếp xã hội của trẻ.

Theo PGS.TS Nguyễn Thị Diệu Thuý, có rất nhiều cơ chế để giải thích về việc Covid-19 ảnh hưởng tới trí não. Covid không chỉ ảnh hưởng tới đường hô hấp mà tấn công thẳng vào hàng rào máu não, gây tổn thương hệ thần kinh, nhẹ là mệt mỏi, nặng là giảm chú ý, giảm sự tập trung, rối loạn ý thức, rối loạn giấc ngủ.

Để trẻ sau mắc Covid-19 cải thiện phục hồi trí não

PGS.TS Nguyễn Thị Diệu Thuý cho biết, sau khi mắc Covid-19, nếu trẻ bị mệt mỏi và đau đầu không cải thiện, cha mẹ nên cho bé đi khám tổng quát và chăm sóc trẻ theo lời khuyên của bác sĩ.

Bên cạnh đó, cha mẹ cùng con thực hành các bài tập thức ngủ đúng chu kỳ, tập thể dục thường xuyên và tăng cường các trò chơi rèn luyện trí não như trò chơi câu đố, hoặc học một ngôn ngữ mới. 

Chế độ dinh dưỡng hợp lý là điều rất quan trọng phục hồi và phát triển chức năng não ở trẻ sau khi bị Covid-19. .

Theo PGS.TS Nguyễn Thị Diệu Thuý, cứ mỗi giây có hơn 1 triệu kết nối thần kinh được tạo ra và cứ 1 mối nối hình thành sẽ nhanh chóng tạo ra 7.000 mối nối khác. Tuy nhiên, Covid-19 gây rối loạn đông máu rải rác, não bị thiếu cấp máu sẽ gây ra những tổn thương, rối loạn.

Thậm chí, sẽ dẫn tới chậm phát triển, rối loạn giấc ngủ thường xuyên.Vì vậy, việc hỗ trợ phát triển não bộ và bảo vệ não bộ là vô cùng cần thiết cho trẻ nhất là sau khi trẻ bị nhiễm Covid-19. 

Chế độ dinh dưỡng nên gồm đầy đủ 4 nhóm chất:nhóm bột đường, chất đạm, chất béo, chất xơ, vitamin khoáng chất. Đặc biệt, cần chú ý, omega có nguồn gốc thực vật đóng vai trò rất quan trọng với sự phát triển của não bộ. Chất xám của não chủ yếu do chất béo hình thành. Có đến 60% chất béo hình thành từ omega.

Omega là các axit béo không no, cơ thể không tự tổng hợp được mà lấy từ bên ngoài vào qua thực phẩm ăn hằng ngày. Omega có trong thực vật và động vật. Omega thực vật lấy từ các hạt nhiều dầu như: dầu hạt lý chua đen, quả óc chó…và các chiết xuất của chúng. Omega động vật chủ yếu có trong dầu cá biển.

Tuy nhiên, các mẹ hiện nay thường sử dụng Omega thực vật cho trẻ bởi Omega thực vật không có vị tanh như Omega từ cá biển. Trẻ nhỏ có vị giác nhạy cảm hơn người lớn gấp 300 lần nên rất nhạy cảm và dễ nôn trớ sau khi sử dụng thực phẩm có vị tanh của cá.

Omega thực vật đặc biệt có nhiều trong hạt lý chua đen và chiết xuất của hạt này. Điểm đặc biệt, dầu hạt lý chua đen chứa thành phần vitamin E một cách tự nhiên, do đó, giúp bảo quản Omega không bị biến chất. Đồng thời, giúp tối ưu hấp thu Omega vào não. 

Hơn thế nữa, trong Omega thực vật chứa chất ALA, khi vào cơ thể, sẽ chuyển hóa thành DHA và EPA theo nhu cầu, giúp cung cấp năng lượng và “nguyên liệu” xây dựng màng tế bào và cấu trúc não bộ ở trẻ, bảo vệ não và tăng cường sự dẻo dai của thần kinh, làm tăng các dẫn truyền thần kinh, nhờ vậy tạo điều kiện cho tế bào não tăng kết nối với nhau, khắc phục tình trạng suy giảm trí nhớ. 

ALA còn là một chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ các tế bào trước các gốc tự do - tác nhân phá hủy tế bào, mô, các tổ chức của cơ thể làm tăng nguy cơ ung thư khi trưởng thành. 

Từ những phân tích trên, PGS.TS Nguyễn Thị Diệu Thuý nhấn mạnh cha mẹ hay lo lắng khi thấy con mệt mỏi sau khi bị covid-19 và mong muốn giải quyết được tình trạng giảm tập trung, chú ý, phát triển trí não tốt cho trẻ nhanh chóng.

Tuy nhiên, không có phương pháp nào để ngay lập tức làm tăng trí thông minh của trẻ. Phát triển trí não đòi hỏi một nền tảng dinh dưỡng lâu dài. Dù chưa thể nhìn rõ những cơ chế tổn thương lâu dài trên cơ thể nhưng triệu chứng trẻ mất tập trung, suy giảm trí nhớ sau mắc Covid là một vấn đề cấp thiết mà cha mẹ cần can thiệp sớm.