Nữ doanh nhân với khát vọng số hóa nông nghiệp châu Phi

Tháng 9 vừa qua, Giám đốc điều hành Công ty Mahwi Tech Lilian Uwintwali đã vinh dự nhận thưởng ở hạng mục Nhà phát minh công nghệ xuất sắc tại Lễ trao giải Nữ doanh nhân làm nông nghiệp của năm 2022 (WAYA 2022) được tổ chức ở thủ đô Kigali của Rwanda.

Đây là sự ghi nhận và nguồn khích lệ xứng đáng với những nỗ lực của nữ doanh nhân này trong việc thúc đẩy chuyển đổi kỹ thuật số trong sản xuất nông nghiệp ở Rwanda và hướng tới mở rộng hoạt động tại các nước châu Phi.

Nữ doanh nhân Lilian Uwintwali (thứ hai, từ phải sang) tại Lễ trao giải Nữ doanh nhân làm nông nghiệp của năm 2022. Ảnh: Tân Hoa xã

Uwintwali lớn lên trong một gia đình làm nông. Cha từng học ngành nông nghiệp và “gieo mầm” tình yêu nông nghiệp cho Uwintwali từ nhỏ. Sau giờ học, Uwintwali thường cùng anh chị em giúp đỡ công việc canh tác tại một trang trại nhỏ của gia đình.

Say mê với lĩnh vực công nghệ thông tin, Uwintwali quyết định theo học ngành kỹ sư phần mềm tại Đại học Rwanda-cơ sở giáo dục đại học lớn nhất quốc gia Đông Phi này. Cô sớm nhận thấy, người nông dân Rwanda rất chăm chỉ làm việc nhưng lại gặp nhiều khó khăn trong tiêu thụ nông sản hay tìm hiểu thông tin liên quan, trong khi tiềm năng ứng dụng công nghệ hiện đại vào nông nghiệp tại quê hương mình lúc bấy giờ còn rất nhiều.

Năm 2013, khi còn ngồi trên ghế nhà trường, cô sinh viên này đã cùng hai bạn học mày mò lập trình và giới thiệu thử nghiệm một nền tảng kỹ thuật số mang tên MLIMA, trước khi chính thức đi vào thương mại hóa 3 năm sau đó nhằm đẩy mạnh hoạt động thương mại nông nghiệp của nước nhà trong tương lai.

Theo Tân Hoa xã, MLIMA trở thành một công cụ thiết thực cho người nông dân Rwanda khi nó được xây dựng trên cơ sở nhiều nghiên cứu về những khó khăn mà ngành nông nghiệp nước này gặp phải và vai trò của công nghệ trong giải quyết các vấn đề đó.

Thông qua MLIMA, người nông dân có thể dễ dàng tiếp cận thông tin theo thời gian thực về nhu cầu thị trường, giá cả, khách hàng, bảo hiểm, ngân hàng, kỹ thuật chăn nuôi, mô hình kinh doanh hiệu quả hay các dịch vụ khuyến nông khác từ chính quyền. Điểm mạnh của nền tảng này là người dùng chỉ cần sử dụng điện thoại thông thường để quay số gọi đến tổng đài và được hướng dẫn đăng ký dịch vụ mà mình quan tâm.

Trước đây, đa phần nông sản đều được bán cho các đại lý trước khi đến tay người mua hoặc nhà máy nên giá cả từ khâu sản xuất tới khi lên kệ sẽ chênh nhau đáng kể, mà người nông dân không được thêm thu nhập. Vì vậy, MLIMA hiện cung cấp dịch vụ giúp hơn 20.000 nông dân loại bỏ khâu trung gian này.

Ngoài ra, nền tảng còn bao gồm một sàn thương mại điện tử cho hoạt động mua bán, đặt hàng bất kỳ sản phẩm nông nghiệp nào với bất kỳ số lượng nào cùng chất lượng được bảo đảm. Mặt khác, công ty cũng đang hỗ trợ hơn 60 hợp tác xã tại 12 khu vực trải dài khắp Rwanda số hóa hoạt động của họ và lưu trữ hồ sơ kỹ thuật số về tài chính, sản xuất, bán hàng, nguồn cung, cơ sở dữ liệu về các thành viên và nông trại của họ.

Cơ quan Phát triển Rwanda (RDB) thuộc chính phủ nước này cho biết, Rwanda có hơn 70% dân số làm nông nghiệp, nhưng chỉ đóng góp khoảng 30% tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Trong khi đó, ở nhiều quốc gia khác, tỷ lệ lao động trong ngành nông nghiệp chỉ chiếm chưa đầy 5% dân số nhưng đóng góp đến 40% GDP.

Uwintwali đánh giá, ngành nông nghiệp Rwanda nói riêng và châu Phi nói chung cần có cách làm mới, trong đó khẳng định vai trò của số hóa sẽ góp phần thúc đẩy ứng dụng công nghệ cao, chuyển đổi tư duy sản xuất, hình thành chuỗi giá trị nông nghiệp hiệu quả. “Sau Rwanda, tôi sẽ đưa MLIMA đến với nhiều thị trường khác ở châu Phi. Tôi muốn châu lục này có vị trí xứng đáng hơn trên bản đồ nông nghiệp thế giới”, Tân Hoa xã dẫn lời Uwintwali.

VĂN HIẾU