Đổi thay từ Khu Kinh tế - Quốc phòng Ea Súp

Giúp dân giảm nghèo bền vững

Những ngày giáp Tết Nguyên đán Quý Mão 2023, đến các xã biên giới Ia Rvê, Ia Lốp của huyện Ea Súp (Đắk Lắk), chúng tôi nhận thấy rõ sự đổi thay. Bà con không còn chật vật lo cái ăn từng bữa; nhiều hộ đã thoát nghèo và đang vươn lên làm giàu. Hàng chục doanh nghiệp trong và ngoài nước đã đầu tư các dự án phát triển kinh tế, trong đó có cụm nhà máy điện mặt trời công suất lớn nhất Đông Nam Á với vốn đầu tư hơn 50.000 tỷ đồng, cho doanh thu bình quân 2,5 tỷ đồng/ha/năm. Đồng chí Trần Thị Lệ Thủy, Bí thư Đảng ủy xã Ia Rvê vui mừng khi cung cấp cho chúng tôi những con số khá ấn tượng: Thời điểm mới thành lập, vào tháng 6-2006, dân số xã chỉ xấp xỉ 2.000 nhân khẩu. Hạ tầng cơ sở còn nhiều thiếu thốn. Thời điểm đó, tỷ lệ hộ nghèo của Ia Rvê chiếm hơn 90%. Đến nay, dân số của Ia Rvê đã tăng lên 1.200 hộ, với hơn 6.700 nhân khẩu, tăng gấp hơn 3 lần so với thời điểm năm 2006. Tỷ lệ hộ nghèo theo tiêu chí đa chiều giảm còn 67%. Những năm gần đây, bình quân mỗi năm Ia Rvê giảm 3-5% hộ nghèo. Đáng mừng nhất, trong các năm 2021 và 2022, mỗi năm có khoảng 10 hộ dân tự nguyện xin thoát nghèo.

Cán bộ Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 737 hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc mít Thái cho chị Hồ Thị Thúy Huỳnh, ở thôn 6, xã Ia Rvê (Ea Súp, Đắk Lắk).

Cùng Thượng tá Ngô Văn Khanh, Phó chính ủy Đoàn KT-QP 737 tới thăm những mô hình phát triển kinh tế hộ của bà con do đơn vị hỗ trợ, chúng tôi gặp gia đình anh Ngô Thanh Khang ở thôn 11, xã Ia Rvê. Những năm đầu chuyển từ Bến Tre đến Ia Rvê, vợ chồng anh Khang phải đi làm thuê kiếm sống. Năm 2019, gia đình anh được Đoàn KT-QP 737 tặng một cặp bò giống trị giá 15 triệu đồng, hỗ trợ làm chuồng trại chăn nuôi, cử cán bộ Đội 4 hướng dẫn kỹ thuật. Sau 4 năm, cặp bò sinh sản thêm 7 con. Nói về ý chí làm ăn của gia đình anh Khang, Thiếu tá Phạm Thị Huế, Phó đội trưởng Đội 4 đánh giá: “Thời điểm mới vào vùng dự án, gia đình anh Khang thuộc diện khó khăn nhất. Nhưng vợ chồng anh chăm chỉ lao động nên cuộc sống khấm khá dần. Đặc biệt, vợ chồng anh Khang còn chăm lo cho 3 con học hành chu đáo. Con đầu đã tốt nghiệp Đại học Tôn Đức Thắng năm 2021 và có việc làm ổn định; con thứ hai đang theo học cao đẳng ngành thiết kế đồ họa và con út học lớp 10. Quá trình học tập của các cháu đều nhận được sự hỗ trợ từ Chương trình "Nâng bước em đến trường" của Bộ đội Biên phòng tỉnh Đắk Lắk”.

Rời nhà anh Khang, chúng tôi đến thăm gia đình chị Hồ Thị Thúy Huỳnh, ở thôn 6, xã Ia Rvê. Năm 2019, gia đình chị Huỳnh được Đoàn KT-QP 737 tặng 255 cây mít Thái cùng phân bón và cử cán bộ Đội 4 hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc. Tháng 2-2022, gần 3 sào mít Thái của gia đình chị đã cho thu bói, bán được hơn 6 triệu đồng. Chị Huỳnh khẳng định, từ 2ha trồng cây ăn quả, gia đình đã có thu nhập bình quân mỗi tháng 15-20 triệu đồng”. Được biết, giai đoạn 2015-2022, Đoàn KT-QP 737 đã hỗ trợ cây, con giống trị giá hơn 1,5 tỷ đồng cho 114 hộ nghèo phát triển sản xuất, chăn nuôi. Kết quả, đến đầu năm 2023 có 29 hộ thoát nghèo bền vững.  

Đầu tư hoàn thiện hạ tầng 

Khu KT-QP Ea Súp được thành lập theo Quyết định số 2041/QĐ-BQP, ngày 31-8-2001 của Bộ Quốc phòng về “Phê duyệt dự án đầu tư Khu KT-QP Ea Súp”. Phạm vi Khu KT-QP Ea Súp gồm các xã biên giới Ia Rvê và Ia Lốp. Đây là địa bàn thuộc vùng đặc biệt khó khăn, có 17km đường biên tiếp giáp nước bạn Campuchia. Theo dự án được phê duyệt, tổng mức đầu tư cho xây dựng Khu KT-QP Ea Súp đến năm 2020 và định hướng đến năm 2025 là hơn 696,65 tỷ đồng; trong đó vốn ngân sách nhà nước 465,337 tỷ đồng, vốn ngân sách quốc phòng 93,641 tỷ đồng, vốn khác 137,677 tỷ đồng. Tính đến hết năm 2020, tổng nguồn vốn đã được đầu tư là hơn 404 tỷ đồng. Theo Thượng tá Trương Văn Bình, Chính ủy Đoàn KT-QP 737, nhờ nguồn vốn đầu tư lớn của Nhà nước và Bộ Quốc phòng, hạ tầng cơ sở phục vụ phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm phát triển sản xuất và đời sống nhân dân vùng dự án đến nay cơ bản hoàn thiện. Cụ thể, từ năm 2001 đến nay, các đơn vị điều hành dự án đã trực tiếp đầu tư xây dựng 6 công trình điện sinh hoạt, 11 công trình giao thông, 10 công trình cấp nước sinh hoạt, 11 công trình thủy lợi vừa và nhỏ, 5 nhà chợ nông thôn và nhà văn hóa cộng đồng, 2 bệnh xá quân dân y và 10 công trình khác.

Đến cuối năm 2022, vùng dự án KT-QP Ea Súp đã tiếp nhận, sắp xếp định canh, định cư cho 3.934 hộ, với 13.287 nhân khẩu; được phân bố thành 32 thôn thuộc hai xã Ia Rvê và Ia Lốp, gắn với 8 đội sản xuất, 1 trại giống của Đoàn KT-QP 737. Theo Đại tá Nguyễn Thế Thái, Đoàn trưởng Đoàn KT-QP 737: Thành công lớn nhất của Đoàn KT-QP 737 kể từ thời điểm tiếp nhận, điều hành dự án vào tháng 1-2015 đến nay là đã hoàn thiện đầu tư 6 công trình thủy lợi, 11,5km kênh mương bảo đảm nước tưới cho 530ha cây trồng; xây dựng 1 công trình cấp nước sinh hoạt cho 400 hộ dân; xây dựng 39 căn nhà cho hộ nghèo; khám bệnh miễn phí cho gần 90.000 lượt người; khai hoang 2.029ha đất sản xuất để cấp cho bà con, với tổng kinh phí gần 136 tỷ đồng. Ngoài ra, đơn vị còn bàn giao 4.680ha đất dự án cho UBND tỉnh Đắk Lắk thu hút đầu tư cụm nhà máy điện mặt trời có công suất 3.000MW, lồng ghép các dự án phát triển nông nghiệp công nghệ cao, tạo việc làm cho hàng trăm lao động. Đoàn KT-QP 737 cũng đã mời gọi các doanh nghiệp trồng thử nghiệm các loại cây trong vùng dự án với diện tích 786ha. Tính đến nay, tổng giá trị đầu tư của các doanh nghiệp vào Khu KT-QP Ea Súp đạt hơn 63 tỷ đồng, tạo ra hơn 250.000 ngày công lao động cho người dân địa phương, với giá trị hơn 50 tỷ đồng, qua đó chọn lọc được những cây trồng, vật nuôi phù hợp, như: Cây ca cao, chuối già Nam Mỹ, sắn cao sản, mít Thái, quýt, bưởi da xanh; bò sinh sản, cá nước ngọt, vịt trời...

Đầu năm 2023 này, tiếp tục chung sức xây dựng vùng biên Ea Súp phát triển toàn diện, Đoàn KT-QP 737 triển khai mô hình giảm nghèo bền vững cho 42 hộ trong vùng dự án, với tổng kinh phí 1 tỷ đồng; bố trí lại dân cư theo hướng các cụm thôn, xã biên giới, tạo dựng vành đai biên giới vững chắc trong chiến lược quốc phòng toàn dân bảo vệ Tổ quốc.

Bài và ảnh: KIỀU BÌNH ĐỊNH