Hoạt động vận tải chuyển mình cùng số hóa

Việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ đối với lĩnh vực đặc thù, ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn của người dân như hoạt động vận tải cũng hỗ trợ tích cực cho công tác bảo đảm an toàn giao thông.

Thay thế giấy tờ thủ công bằng phần mềm điện tử

Một trong những yêu cầu bắt buộc với xe chở khách khi xuất bến hiện nay là phải có lệnh vận chuyển. Đây là một loại giấy tờ để chứng minh việc các cơ quan có liên quan, đặc biệt là bến xe đã kiểm tra các yêu cầu bảo đảm an toàn của phương tiện theo quy định và cho phép xe xuất bến. Sau khi hoàn thành chuyến xe, đơn vị vận tải phải lưu giữ lệnh vận chuyển giấy, tốn kém chi phí in ấn, photo tài liệu và bất tiện cho lái xe, doanh nghiệp. Vấn đề này sẽ được khắc phục triệt để khi lệnh vận chuyển điện tử được áp dụng. Theo bà Phan Thị Thu Hiền, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ Việt Nam (ĐBVN), để đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số, xây dựng Chính phủ điện tử, phần mềm quản lý bến xe đã được đưa vào sử dụng và truyền dữ liệu đến Tổng cục ĐBVN, đây là cơ sở để tổng cục đề xuất và được bổ sung quy định về lệnh vận chuyển điện tử.

Bộ Giao thông vận tải (GTVT) vừa ban hành Thông tư số 17/2022/TT-BGTVT bổ sung một số điều của Thông tư số 12/2020/TT-BGTVT quy định về tổ chức, quản lý hoạt động vận tải bằng xe ô tô và dịch vụ hỗ trợ vận tải đường bộ. Điểm đáng chú ý của lần sửa đổi này, bên cạnh lệnh vận chuyển giấy, Bộ GTVT cho phép doanh nghiệp vận tải, bến xe được sử dụng thêm lệnh vận chuyển điện tử. Bà Phan Thị Thu Hiền cho biết, trong giai đoạn trước mắt, vẫn tồn tại song song cả lệnh vận chuyển điện tử và giấy để doanh nghiệp lựa chọn cũng như phù hợp với điều kiện từng địa phương.

Về nội dung, thông tin trong lệnh vận chuyển giấy và lệnh vận chuyển điện tử tương đồng nhau, chỉ khác về cách thức quản lý thông tin. Lệnh vận chuyển điện tử thực hiện thông qua phần mềm, ứng dụng công nghệ, cho phép truyền dữ liệu về doanh nghiệp vận tải, đơn vị quản lý bến xe, cơ quan quản lý nhà nước. Bên cạnh việc tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp, ứng dụng điện tử cũng bảo đảm chính xác thông tin, không bị sửa chữa, can thiệp bởi yếu tố chủ quan, giúp công tác quản lý chặt chẽ hơn.

Đồng bộ hóa trong chuyển đổi số

Đánh giá việc chuyển đổi số trong hoạt động kinh doanh vận tải là xu thế tất yếu, rất cần thiết, ông Trịnh Văn Tùng, Trưởng phòng Thanh tra chuyên ngành, Thanh tra Bộ GTVT cho rằng, chuyển đổi số không những tốt cho doanh nghiệp mà chắc chắn sẽ hiệu quả cho các cơ quan quản lý nhà nước và hoạt động thanh tra, kiểm tra. "Trước đây, khi thanh tra giao thông kiểm tra phương tiện vận tải phải xem xét nhiều hồ sơ nhưng khi áp dụng chuyển đổi số thì đã có cơ sở dữ liệu, phương tiện hoạt động ở đâu, tuyến nào sẽ có kết quả chính xác ngay", ông Trịnh Văn Tùng chia sẻ.

Theo Thanh tra Bộ GTVT, với chuyển đổi số trong hoạt động kinh doanh vận tải nói chung, trong đó có áp dụng lệnh vận chuyển điện tử sẽ xử lý hiệu quả tình trạng xe dù, bến cóc. Đối với lệnh vận chuyển giấy, có thể xảy ra trường hợp doanh nghiệp hoặc phương tiện sử dụng lệnh vận chuyển không đúng quy định, thậm chí lệnh giả. Khi ứng dụng công nghệ số sẽ triệt tiêu được lệnh vận chuyển giả, qua đó góp phần hạn chế xe dù, bến cóc. Thượng tá Tạ Thị Hồng Minh, Phó trưởng Phòng Hướng dẫn tuyên truyền, điều tra, giải quyết tai nạn giao thông, Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) cho rằng, ngoài sự cố gắng của cơ quan chuyên môn, cần có sự vào cuộc của cả xã hội. Cơ quan chức năng nỗ lực đến mấy, tăng chế tài xử phạt mà người tham gia giao thông không nâng cao ý thức chấp hành quy định pháp luật thì không chỉ xe dù, bến cóc mà nhiều hành vi vi phạm khác vẫn tồn tại.

Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam đã tiến hành khảo sát, đánh giá về chuyển đổi số trong hoạt động vận tải. Theo đó, hiện đã có hơn 500 doanh nghiệp vận tải đường bộ thực hiện chuyển đổi số. Trong đó, có công tác chuyển đổi số để phục vụ quản trị doanh nghiệp; chuyển đổi số trong mối tương tác với cơ quan quản lý nhà nước như thuế, sở GTVT, các cơ quan thanh tra, kiểm tra; mối quan hệ với khách hàng gồm chủ hàng, hành khách thông qua các hình thức bán vé, hợp đồng...

Ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam nhìn nhận, chuyển đổi số đã được các đơn vị vận tải đón nhận, tuy nhiên, vấn đề này không phải chỉ riêng doanh nghiệp có thể độc lập triển khai mà cần đồng bộ với việc thực hiện ở các bến xe và tiếp nhận thông tin tại các cơ quan quản lý nhà nước. Theo ông Nguyễn Văn Quyền, nhìn chung, doanh nghiệp đồng thuận với việc đẩy nhanh thực hiện chuyển đổi số từ bán vé, lệnh vận chuyển đến kết nối với các cơ quan, đơn vị. Đồng thời, mong muốn cơ quan quản lý nhà nước có sự chỉ đạo đồng bộ, thống nhất trong công tác này để việc chuyển đổi số đi vào cuộc sống một cách toàn diện và nhanh chóng nhất.

MẠNH HƯNG