Để giáo viên mầm non đỡ cực

“Tôi làm từ 6h30 sáng đến hơn 5h chiều, chưa kể soạn giáo án, dọn dẹp lớp học. Lương và phụ cấp chỉ vừa đủ chi trả tiền trọ, tiền ăn cho cả nhà 3 người. Gắn bó được 7 năm là vì yêu nghề, chứ nếu tính toán kinh tế thì tôi đã bỏ từ lâu” - tôi đã từng nghe một giáo viên ở ngay thành phố Hà Nội chia sẻ về công việc của mình như thế. Còn một lần khác, khi đến công tác tại trường mầm non xã miền núi Hương Liên huyện Hương Khê, Hà Tĩnh, tôi được cô giáo Hương Mơ nói về công việc của mình: “Anh thử nghĩ xem, ở nhà mình chăm hai đứa con nhiều khi đã stress, đằng này cả lớp có 30-40 cháu. Lúc nào cũng phải nhẹ nhàng dỗ dành. Em nghĩ nghề giáo viên mầm non phải có tính kiên nhẫn, sự chịu đựng và cả thần kinh thép nữa”.

Hiện tại, giáo viên mầm non là nhóm có thu nhập thấp nhất trong hệ thống giáo dục quốc dân. Với hệ số lương khởi điểm là 2,1 cùng phụ cấp ưu đãi nghề 35%, một giáo viên mới vào nghề chỉ nhận được khoảng 6,63 triệu đồng/tháng. Trong bối cảnh giá sinh hoạt ngày càng tăng, đây là con số khiến nhiều người không thể trụ lại với nghề. Báo chí từng nêu con số nửa cuối 2023 và đầu 2024 có hơn 1.600 giáo viên mầm non đã xin nghỉ việc - theo thống kê từ Bộ GDĐT. Họ rời bỏ không phải vì hết yêu trẻ, mà vì thu nhập không đủ sống, thời gian làm việc kéo dài, áp lực nghề nghiệp cao và thiếu chế độ hỗ trợ đúng mức.

Dự thảo nghị định về chế độ phụ cấp ưu đãi theo nghề đối với viên chức và người lao động trong các cơ sở giáo dục công lập do Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố ngày 13.5.2025 đề xuất tăng phụ cấp ưu đãi nghề cho giáo viên mầm non từ 35% lên mức 45-80%, tùy điều kiện vùng miền. Đây là bước đi cấp thiết.

Thực tế, giáo viên mầm non không đơn thuần là “người trông trẻ”. Họ là những người cùng gia đình định hình nhân cách, ngôn ngữ, vận động và cảm xúc cho trẻ từ giai đoạn đầu đời. Cường độ công việc nặng nề, thời gian làm việc kéo dài, áp lực cực lớn, nhưng lại nhận mức phụ cấp ít hơn nhiều so với các bậc học khác - điều này hoàn toàn phi lý.

Trong khi đó, tại các vùng khó khăn, miền núi, nhiều giáo viên mầm non còn phải kiêm thêm việc nấu ăn, dỗ ngủ, lo vệ sinh cho hàng chục trẻ một lúc. Với mức phụ cấp hiện tại, rất khó để giữ chân họ gắn bó với trường lớp.

Việc nâng phụ cấp không chỉ để tăng thu nhập, mà còn là sự công nhận đúng mức với công việc thầm lặng mà cao quý của các cô giáo mầm non. Trong hệ thống nhà trường, giáo viên mầm non là những người vất vả nhất nhưng lại được “ưu đãi” ít nhất. Đã đến lúc tháo bỏ nghịch lý này.

Nếu không điều chỉnh chế độ sớm, tình trạng thiếu hụt giáo viên mầm non sẽ ngày càng trầm trọng. Theo báo cáo của Bộ GDĐT, nhiều tỉnh, thành đang thiếu hàng ngàn giáo viên mầm non, đặc biệt là sau dịch COVID-19. Không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục trẻ, điều này còn gây áp lực lên các bậc phụ huynh - đặc biệt là công nhân, người lao động tại các khu công nghiệp.

Dự thảo này cũng mở rộng phạm vi người được hưởng: Không chỉ giáo viên biên chế mà cả người đang tập sự, hợp đồng cũng được nhận phụ cấp ưu đãi nghề. Đây là một điểm tích cực và nhân văn, giúp thu hút thêm lực lượng trẻ tham gia vào ngành giáo dục mầm non.