Giao thông điện hóa, xu thế không thể đảo ngược

Mở rộng mảng năng lượng tái tạo, giúp xe điện “xanh từ đầu tới cuối”

Các chuyên gia tính toán, nếu mỗi chiếc xe ôtô, xe máy lưu thông trên đường được ví như một trạm phát thải di động thì Việt Nam đang có gần 80,6 triệu trạm phát thải như vậy, theo số xe đã đăng ký tính đến cuối năm 2023. Trong đó, có hơn 6,3 triệu ôtô và 74,3 triệu xe máy. Những chiếc ôtô, xe gắn máy sử dụng nguyên liệu hóa thạch này không chỉ là tác nhân chính gây ô nhiễm không khí, mà còn ảnh hưởng tiêu cực trực tiếp đến sức khỏe người dân.

Trong khi đó, xe điện vận hành êm ái, không gây tiếng ồn và không có mùi xăng dầu, đặc biệt phù hợp cho các khu đô thị đông dân cư và những gia đình có trẻ nhỏ. Nếu sử dụng xe điện sẽ giảm đáng kể tác động môi trường.

Tại Đại hội đồng Cổ đông 2025 của Tập đoàn Vingroup mới đây, Chủ tịch HĐQT Phạm Nhật Vượng cho biết, tập đoàn đang mở rộng nhiều trụ cột khác, trong đó có mảng năng lượng xanh giúp xe điện “xanh từ đầu tới cuối”.

Theo đánh giá, xe điện có thực sự "xanh" hay không phụ thuộc nhiều vào nguồn năng lượng được sử dụng để sạc pin. Khi được sạc từ các nguồn năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời, xe điện sẽ có khả năng giảm phát thải khí nhà kính đáng kể hơn nhiều so với khi sử dụng điện từ nhiên liệu hóa thạch. Đây cũng là xu hướng trên thế giới khi năng lượng tái tạo ngày càng chiếm tỉ trọng lớn.

Tính toán của Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA), năng lượng tái tạo toàn cầu đã đạt 510 gigawatt vào năm 2023 và dự kiến sẽ chiếm 42% sản lượng điện vào năm 2028.

Tại Việt Nam, Quy hoạch điện VIII đề ra mục tiêu tăng công suất năng lượng tái tạo lên đến 71,5% vào năm 2050, khẳng định cam kết mạnh mẽ trong việc giảm phát thải và bảo vệ môi trường. Với sự phát triển nhanh chóng của các dự án điện gió và điện mặt trời, xe điện sẽ có cơ hội tiếp cận nguồn năng lượng sạch hơn và tối ưu hóa tiềm năng giảm phát thải.

Xe điện tại Việt Nam hướng đến mục tiêu thực sự "sạch"

Để xe điện thực sự "sạch", việc đẩy mạnh đầu tư vào năng lượng tái tạo là bước đi quan trọng và tất yếu. Chính phủ Việt Nam đã đề ra các chính sách hỗ trợ mạnh mẽ cho phát triển xe điện và năng lượng sạch. Mục tiêu là giảm phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Sự gia nhập mạnh mẽ của các doanh nghiệp vào thị trường xe điện cùng với các chính sách khuyến khích của Chính phủ sẽ là động lực quan trọng giúp xe điện trở thành phương tiện giao thông chủ đạo.

Ông Hoàng Dương Tùng - Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam - đánh giá, hiện nay, Hà Nội cũng như rất nhiều thành phố của Việt Nam bị ô nhiễm trầm trọng. Một trong những nguyên nhân gây ra ô nhiễm không khí chính là từ phương tiện giao thông cá nhân.

Có rất nhiều xe máy, ôtô chạy nhiên liệu hóa thạch. Xe máy thì chưa có quy định kiểm soát khí thải, xả khói đen bao nhiêu cũng được.

Việc VinFast cùng với nhiều doanh nghiệp khác sử dụng những phương tiện giao thông chạy điện như xe máy, xe ôtô, xe buýt là những nỗ lực rất lớn nhằm giảm thiểu ô nhiễm. Song song là mở rộng hệ thống giao thông công cộng, trồng cây xanh, các tuyến đường sắt trên cao...

Theo ông Tùng, việc chuyển sang các phương tiện chạy điện, không dùng những nhiên liệu hóa thạch là con đường tất yếu, không thể trì hoãn, bởi nếu không hành động, tình trạng ô nhiễm sẽ ngày càng trầm trọng hơn.