Huy động các nguồn lực để cải tạo chung cư cũ tại Hà Nội

Việc cải tạo chung cư cũ cần được đẩy nhanh

Theo báo cáo của Sở Xây dựng Hà Nội, trên địa bàn TP hiện có 1.579 nhà tập thể, chung cư cũ chủ yếu được xây dựng trong giai đoạn 1960-1994 và trước năm 1954, tập trung chủ yếu ở các quận lõi: Ba Đình, Hai Bà Trưng, Thanh Xuân... Qua nhiều thập kỷ, hầu hết chung cư cũ đã hết niên hạn sử dụng, bộc lộ nhiều hạn chế trong việc quản lý, vận hành. Đồng thời trong quá trình sử dụng người dân sửa chữa cơi nới tự phát làm biến đổi cấu trúc, hệ thống hạ tầng đi kèm cũng bị hư hỏng, xuống cấp, có nguy cơ sụp đổ, nguy hiểm đến tính mạng, tài sản của người dân.

Xác định công tác cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ là nhiệm vụ trọng tâm theo chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, tại Kỳ họp thứ 7, HĐND TP Hà Nội khóa XVI tháng 7-2022 đã thông qua Chương trình phát triển nhà ở TP Hà Nội, giai đoạn 2021-2030, xác định rõ mục tiêu triển khai cải tạo, xây dựng lại 10 khu chung cư cũ.

Cải tạo chung cư cũ là một trong những ưu tiên của TP Hà Nội hiện nay.

HĐND TP Hà Nội cũng thông qua việc bố trí nguồn vốn ngân sách dự kiến khoảng 500 tỷ đồng giai đoạn 2021-2025 để thực hiện tổng kiểm tra, rà soát, kiểm định, đánh giá chất lượng toàn bộ chung cư cũ theo các đối tượng, phân loại quy định của Nghị định số 69/NĐ-CP. Ưu tiên kiểm định trước đối với chung cư cũ nguy hiểm, có nguy cơ sụp đổ, chung cư hư hỏng nặng, phấn đấu hoàn thành công tác kiểm định cho tất cả chung cư cũ trên địa bàn TP trong quý II/2023. Trước đó, tại Kỳ họp thứ 2, HĐND TP cũng chính thức thông qua Đề án Cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ trên địa bàn TP Hà Nội.

Ông Phạm Văn Anh, trú tại khu tập thể Quỳnh Mai (Hai Bà Trưng, Hà Nội) cho biết, khu tập thể này được xây dựng từ những năm 1960-1970, gia đình ông đã sinh sống tại nơi đây nhiều năm qua. Từ năm 2010, người dân đã có kiến nghị chính quyền về việc cải tạo, xây dựng lại do nhiều hạng mục xuống cấp nghiêm trọng, nhưng hơn 10 năm qua gặp vướng mắc nên công tác cải tạo, xây dựng lại vẫn chưa được triển khai. Người dân vì điều kiện kinh tế hạn hẹp nên vẫn phải chấp nhận “sống chung với lũ” sinh sống tại những căn hộ không bảo đảm chất lượng.

“Suốt hơn 10 năm qua đã có tới 3 doanh nghiệp được UBND TP Hà Nội chấp thuận việc nghiên cứu, lập quy hoạch chi tiết để cải tạo lại khu tập thể Quỳnh Mai, nhưng đến thời điểm này công tác triển khai vẫn giậm chân tại chỗ. Khi biết thông tin TP Hà Nội tạm cấp kinh phí để thực hiện công tác kiểm định, đánh giá chất lượng nhà tập thể, chung cư cũ chúng tôi rất vui mừng vì nỗi lo phải sống trong những căn hộ không bảo đảm an toàn sắp được giải tỏa. Mặc dù khu vực chúng tôi đang ở chưa nằm trong danh sách ưu tiên triển khai trong đợt này, nhưng chúng tôi tin tưởng vào tinh thần "nói đi đôi với làm" của chính quyền thành phố”, ông Phạm Văn Anh bày tỏ mong muốn.

Sau nhiều thập kỷ sử dụng, hệ thống chung cư cũ ở Hà Nội đang xuống cấp nghiêm trọng ở các mức độ khác nhau và cần được cải tạo nhanh chóng.

Cần sự chung tay của chính quyền, doanh nghiệp và người dân

Để hiện thực hóa công tác triển khai cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ theo Chương trình phát triển nhà ở và Đề án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ đã được HĐND TP Hà Nội thông qua, Thường trực HĐND thành phố chính thức thông qua gói ngân sách tạm cấp trị giá 128 tỷ đồng trích từ nguồn điều hành tập trung ngân sách năm 2022 cho các quận, huyện để rà soát, kiểm định, đánh giá chất lượng của các khu tập thể, chung cư cũ phục vụ công tác cải tạo, xây dựng lại.

Thực tế, công tác cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ đã được TP Hà Nội đưa ra cách đây hơn 20 năm, nhưng mới chỉ có 1% chung cư cũ hoàn thành xây dựng lại do chưa thống nhất được 3 nhóm lợi ích (người dân, doanh nghiệp và Nhà nước). Cùng với đó là những vướng mắc về quy định pháp lý, nên rất khó huy động nguồn lực từ doanh nghiệp.

“Việc TP Hà Nội sử dụng tiền ngân sách phục vụ công tác kiểm định chung cư cũ là cách làm có tính đột phá, chấm dứt được việc giằng co về lợi ích giữa người dân với doanh nghiệp liên quan đến công tác thẩm định, đánh giá chất lượng để đưa ra mức giá hỗ trợ, bồi thường cho người dân. Sự tham gia của cơ quan quản lý Nhà nước sẽ đảm bảo tính khách quan, nếu cứ để người dân và doanh nghiệp tự thỏa thuận với nhau thì công tác cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ không biết sẽ kéo dài đến tận khi nào”, Chuyên gia quy hoạch đô thị, Thạc sĩ, Kiến trúc sư Trần Tuấn Anh nhìn nhận.

Căn cứ theo Đề án Cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ, TP Hà Nội xác định 3 nhiệm vụ trọng tâm, gồm: Xây dựng kế hoạch tổng rà soát kiểm định; xây dựng kế hoạch lập, thẩm định phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, tổng mặt bằng dự án; xây dựng kế hoạch cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ, xác định nhóm giải pháp cụ thể từ khảo sát, kiểm định đến triển khai dự án. Để thực hiện đồng bộ, hiệu quả cần cả hệ thống chính trị vào cuộc và tăng cường sự thống nhất, đồng thuận của người dân và doanh nghiệp.

Với việc sử dụng nguồn vốn công, TP Hà Nội đã có hành động thực tế thúc đẩy quá trình cải tạo chung cư cũ trên địa bàn.

Quyết định sử dụng nguồn ngân sách để kiểm định, đánh giá chất lượng chung cư cũ giúp cho công tác cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ sớm được đưa vào triển khai thực hiện là giải pháp mang tính đột phá. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là phải sử dụng hiệu quả nguồn vốn ngân sách và tránh những vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện.

“Theo tôi trước tiên sẽ dùng một phần nguồn kinh phí để thực hiện thí điểm một số khu chung cư cũ, chứ không nên thực hiện một cách dàn trải, sau đó tổng hợp kết quả, rút ra bài học kinh nghiệm rồi mới tiếp tục nhân rộng. Điều này vừa giúp sử dụng hiệu quả nguồn kinh phí, tránh thất thoát lãng phí, vừa hạn chế được rủi ro từ những phát sinh mới trong quá trình triển khai thực hiện”, Ủy viên Hội đồng tư vấn về Dân chủ - Pháp luật (Ủy ban Mặt trận Tổ quốc TP Hà Nội) Lê Văn Hoạt phân tích.

Bài, ảnh: NGỌC HUY