Khoe thành tích của con trên mạng - tự hào hay gây áp lực

Tôi đến chơi nhà một anh bạn bỗng thấy không khí gia đình ngột ngạt. Cậu con trai lớp 9 thì mặt mũi hằm hằm, anh chồng đăm chiêu còn chị vợ có vẻ như đang hối lỗi. Hỏi ra mới biết buổi sáng chị đi họp phụ huynh, thấy bảng điểm của cậu con trai khá đẹp, bèn lấy điện thoại chụp lại rồi đưa lên mạng gửi lời chúc tới cậu con. Tưởng chừng con sẽ vui, không ngờ vừa về đến nhà cậu con trai lao ra nói một tràng: “Sao mẹ làm thế. Con không thích. Mẹ hại con…”. Chị sững người rồi mắng lại con một hồi. Anh chồng lúc đó mới nhắc vợ: “Con nói đúng đấy, từ sau em đừng làm thế”. Vậy là chị quay sang giận cả con lẫn chồng.

Trong thời đại số, việc chia sẻ thành tích học tập của con đã trở thành một “trào lưu làm cha mẹ hiện đại”. Chỉ với vài cú nhấp chuột, bảng điểm, giải thưởng, giấy khen, thậm chí ảnh chụp con trong lễ tổng kết được “khoe” rộng rãi - kèm theo hàng loạt lời khen, biểu tượng “thả tim”, “vỗ tay”. Đối với nhiều bậc phụ huynh, đó là niềm tự hào chính đáng. Nhưng với trẻ em, điều này đôi khi lại là sự tổn thương, thậm chí áp lực kéo dài.

Nhiều trẻ không có quyền lên tiếng trong việc hình ảnh hay thành tích cá nhân bị chia sẻ công khai. Nhưng trên thực tế, Luật Trẻ em hiện hành có điều khoản trẻ từ 7 tuổi trở lên có quyền được tham vấn trước khi cha mẹ đăng tải thông tin cá nhân. Tuy nhiên, đa số cha mẹ chưa hiểu hoặc chưa quan tâm đúng mức đến điều này.

Trên thực tế, một số trẻ vì bị “gắn mác giỏi” mà bị xa lánh, tẩy chay trong môi trường học đường. Những lời thì thầm như “chỉ biết học”, “con nhà giàu học giỏi thì có gì ghê gớm”... khiến các em bị tổn thương lòng tự trọng. Việc này tạo ra khoảng cách giữa trẻ và bạn bè, đồng thời hạn chế cơ hội phát triển toàn diện về kỹ năng sống và giao tiếp.

Các chuyên gia giáo dục khuyến cáo: Hành vi khoe con giỏi nếu không cẩn trọng có thể phản tác dụng. Trẻ dễ đánh đồng giá trị bản thân với điểm số, dễ sụp đổ khi thất bại và khó phát triển một cách cân bằng. Quan trọng hơn, quyền được “không bị khoe” là một phần của quyền được tôn trọng.

Trước câu chuyện của vợ chồng anh bạn, tôi chỉ có thể khuyên: Có lẽ, hãy hỏi ý kiến con trước khi đăng ảnh hay chia sẻ thông tin cá nhân. Thứ hai, thay vì chỉ tập trung vào thành tích học tập, hãy chia sẻ những khoảnh khắc gắn bó gia đình, những tiến bộ trong hành vi, nỗ lực vượt khó, hay lòng nhân ái của con. Đó mới là những giá trị thực sự góp phần hình thành nhân cách.

Tất nhiên, sẽ vẫn có người khoe thành tích của con, nhưng dường như họ làm việc này vì mình chứ chưa chắc vì con. Một nút “chia sẻ” tưởng chừng vô hại, nhưng có thể tác động lớn đến sự phát triển tâm lý và mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái. Vậy, hãy cân nhắc thật kỹ trước khi công khai thành tích học tập của chính con cái mình.