Khủng hoảng ngân sách khiến Bộ trưởng Khí hậu Đức “lỗi hẹn” với COP28

Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Kinh tế và Khí hậu Đức Robert Habeck sẽ không tới Hội nghị Thượng đỉnh COP28 đang diễn ra ở Dubai như kế hoạch trước đó, một phát ngôn viên của Chính phủ Đức cho biết hôm 3/12.

Ông Habeck, một chính trị gia cấp cao của Đảng Xanh (Greens), ban đầu dự kiến tới dự Hội nghị Thượng đỉnh hàng năm của Liên Hợp Quốc về khí hậu ở UAE vào ngày 4/12, và sau đó sang Oman, Israel và Ả Rập Xê-út, trong bối cảnh bất ổn nghiêm trọng trong khu vực do xung đột giữa Israel và Hamas ở Dải Gaza.

Tuy nhiên, ông đã được Thủ tướng Olaf Scholz của Đảng Dân chủ Xã hội (SPD) yêu cầu hoãn chuyến đi để có thể tập trung vào các cuộc đàm phán về ngân sách năm 2024, sau khi kế hoạch chi tiêu ban đầu bị Tòa Hiến pháp Liên bang “tuýt còi”.

“Ông Robert Habeck hủy chuyến đi đã lên kế hoạch tới COP và khu vực với sự tham vấn và theo yêu cầu của Thủ tướng Liên bang, đồng thời hoãn chuyến đi sang ngày có thể tiếp theo”, vị phát ngôn viên cho biết.

Ông Scholz, ông Habeck và Bộ trưởng Tài chính Đức Christian Lindner của Đảng Dân chủ Tự do (FDP) ủng hộ doanh nghiệp đã có cuộc hội đàm vào tối 3/12 và dự kiến sẽ tiếp tục đàm phán trong suốt tuần.

Chính phủ liên minh 3 đảng đang chạy đua với thời gian để tìm ra một thỏa thuận nội bộ về cách khắc phục lỗ hổng ngân sách năm 2024 và sau đó sẽ thông qua quốc hội.

“Tôi rất lạc quan rằng chúng tôi đang trên đường đạt được thỏa thuận”, ông Habeck nói trên đài truyền hình công cộng ARD vào cuối ngày 3/12. “Đó là một quá trình gian khổ, người ta có thể thấy điều đó, nhưng nó (các cuộc đàm phán) đang tiến triển”.

Nếu không tìm được giải pháp nào, tình hình thậm chí có thể lật đổ hoàn toàn liên minh. Tuy nhiên, tất cả các bên trong Chính phủ Đức vẫn nói rằng họ tự tin có thể đạt được thỏa thuận.

Hầu hết đèn vẫn sáng trong Văn phòng Thủ tướng ở Berlin vào cuối ngày 3/12, dường như cho thấy công việc khẩn cấp ngoài giờ trong tình trạng bế tắc.

Ông Kevin Kühnert, Tổng Thư ký Đảng SPD, cho biết trên đài truyền hình công cộng ZDF vào tối cùng ngày rằng các cuộc đàm phán đang được tiến hành khi ông đang phát biểu.

“Mỗi phút rảnh rỗi đang được các thành viên chính phủ sử dụng để lập dự thảo ngân sách cho năm 2024 đáp ứng các điều khoản trong phán quyết của Tòa Hiến pháp ở Karslruhe”, ông Kühnert nói.

Đức đã rơi vào cuộc khủng hoảng ngân sách kể từ giữa tháng 11, khi Tòa Hiến pháp Liên bang – một trong những tòa án tối cao của nước này – ra phán quyết rằng việc chuyển đổi khoản quỹ 60 tỷ Euro (65 tỷ USD) thời đại dịch Covid-19 chưa sử dụng sang thành quỹ bảo vệ khí hậu, một quỹ đặc biệt ngoài ngân sách thường xuyên, là vi hiến.

Theo sau phán quyết, Bộ Tài chính Đức đã phải đóng băng ngân sách hiện tại và 2 quỹ đặc biệt lớn nhất, đồng thời Chính phủ Đức đã ban bố tình trạng khẩn cấp vào năm 2023 nhằm khôi phục ngân sách năm nay.

Sau khi thu xếp thì ngân sách năm tới của Đức vẫn còn lỗ hổng trị giá khoảng 17 tỷ Euro. Để “vá” lỗ hổng này, ông Lindner ủng hộ việc cắt giảm chi tiêu phúc lợi xã hội, trong khi ông Scholz và ông Habeck muốn tiếp tục đình chỉ “phanh nợ” (debt brake) vào năm 2024 và vay khoản nợ mới để bù đắp khoản thiếu hụt nhằm đầu tư vào quá trình chuyển đổi năng lượng sạch của Đức.

Minh Đức (Theo DW, Bloomberg)