Lao động dệt may vướng thủ tục công nhận chế độ độc hại

Tỉ lệ tổn thương cơ thể là 86% vẫn không được nghỉ hưu sớm

Ông Nguyễn Đức Ơn, công nhân của Công ty Cổ phần Dệt May 29/3, đã nghỉ việc từ ngày 19.5.2024. Ông Ơn có 34 năm 3 tháng được Công ty Cổ phần Dệt may 29/3 đóng bảo hiểm xã hội. Trong đó có 27 năm 11 tháng được đóng bảo hiểm với chức danh “công nhân bảo toàn, sửa chữa máy may công nghiệp”. Ông Nguyễn Đức Ơn đã làm thủ tục giám định y khoa và được Hội đồng giám định y khoa thành phố Đà Nẵng kết luận là “Suy giảm khả năng lao động, tỉ lệ tổn thương cơ thể là 86%.

Ngày 24.4.2025, ông Ơn nộp hồ sơ BHXH liên huyện Thanh Khê - Liên Chiểu (cũ) và được hẹn trả kết quả vào ngày 14.5.2025. Tuy nhiên sau đó, ông Ơn nhận được điện thoại từ bộ phận tiếp nhận xử lý hồ sơ hưu trí - Phòng Chế độ BHXH khu vực XXII trả lời: Chức danh nghề ghi trong sổ BHXH của ông Ơn “Công nhân bảo toàn, sửa chữa máy may công nghiệp” hiện không được công nhận là công việc nặng nhọc độc hại nguy hiểm, nên không đủ điều kiện nghỉ hưu trước 18 tháng so với tuổi được giảm.

Bà Lê Thị Hải Châu - Chủ tịch Công đoàn Công ty Cổ phần Dệt May 29/3 - cho biết: Hiện ở Công ty Cổ phần Dệt may 29/3 có hàng trăm trường hợp bị vướng, không được công nhận như ông Nguyễn Đức Ơn. Và trước mắt, đã có 16 trường hợp “mẫu”, đã được doanh nghiệp hoàn thành hồ sơ chờ gửi các cơ quan chức năng để được công nhận.

Đề nghị Tổng LĐLĐVN can thiệp

Bà Lê Thị Hải Châu - Chủ tịch Công đoàn Công ty cổ phần dệt may 29/3 cho biết: Trong quá trình hoạt động từ năm 1976 đến nay, công ty luôn chấp hành pháp luật lao động, đặc biệt là đóng và hưởng các chế độ nặng nhọc độc hại cho người lao động theo danh mục nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại và nặng nhọc, độc hại nguy hiểm tại Quyết định Số 1629/LĐTBXH-QĐ, ngày 26.12.1996 của Bộ trưởng Bộ Lao động Thương binh và Xã hội (cũ), hiệu lực thi hành từ ngày 1.1.1997.

Điều đáng nói là trong Quyết định số 1629 không có quy định cụ thể danh mục nghề trong dây chuyền sản xuất may công nghiệp, đặc biệt là nhóm công việc nặng nhọc độc hại nguy hiểm, nên việc thực hiện chế độ BHXH chưa được thống nhất trong toàn ngành, ảnh hưởng đến quyền lợi về BHXH đối với người lao động.

Để khắc phục tình trạng này, trên cơ sở công văn số 1619/BHXH-TCHC, ngày 12.12.2001 của Tổng Công ty dệt may Việt Nam, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam đã ký công văn số 131/BHXH-CĐCS, ngày 15.1.2002 gửi các cơ quan BHXH các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thông báo cho người lao động làm 16 công việc, trong đó có công việc “công nhân bảo toàn, sửa chữa máy may công nghiệp” như trường hợp của ông Nguyễn Đức Ơn đã dẫn ở trên, thuộc “may công nghiệp” - là lao động nhóm IV (công việc nặng nhọc độc hại nguy hiểm) trong quyết định 1629-BLĐTBXH-QĐ.

Tuy nhiên, đến năm 2017, Bộ LĐTBXH trả lời BHXH Việt Nam rằng: 16 công việc được quy định trong Công văn số 131/BHXH-CĐCS, ngày 15.1.2002 của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam không được Bộ LĐTBXH công nhận là công việc nặng nhọc độc hại. Điều này dẫn đến việc ông Nguyễn Đức Ơn và nhiều lao động khác của Công ty Cổ phần Dệt may 29/3 đến làm chế độ nghỉ hưu tại cơ quan BHXH để hưởng chế độ nghỉ hưu trước 5 năm (do đã làm nghề công việc, nặng nhọc, độc hại nguy hiểm từ đủ 15 năm trở lên) để bị từ chối giải quyết vì Bộ LĐTBXH (nay là Bộ nội vụ) không công nhận công văn chỉ đạo của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam.

Điều này dẫn đến quyền lợi của không chỉ người lao động ở Công ty Cổ phần Dệt may 29/3 mà còn với rất nhiều người lao động khác của tất cả các doanh nghiệp dệt may trên cả nước bị thiệt thòi.

Tại Đại hội Công đoàn cơ sở Công ty Cổ phần Dệt may 29/3, nhiệm kỳ 2025 - 2030 - có sự tham dự của ông Huỳnh Thanh Xuân - Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐVN mới đây, Công đoàn cơ sở Công ty Cổ phần Dệt may 29/3 đã đề nghị Tổng LĐLĐVN can thiệp, để Bộ nội vụ công nhận công văn số 131/BHXH-CĐCS, ngày 15.1.2002 của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam nhằm có cơ sở cho các địa phương công nhận chế độ nặng nhọc độc hại cho người lao động trong giai đoạn từ tháng 1.1997 đến 1.3.2021, khi thông tư số 11/2020 có hiệu lực.