Rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội để bầu cử sớm, kiện toàn nhân sự cấp cao khóa mới

Sáng 12/5, Quốc hội nghe các tờ trình về việc rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội khoá XV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 – 2026; về ngày bầu cử đại biểu Quốc hội khoá XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 – 2031.

Điều 71 Hiến pháp quy định: nhiệm kỳ của mỗi khóa Quốc hội là 5 năm. Trong trường hợp đặc biệt, nếu được ít nhất 2/3 tổng số đại biểu Quốc hội biểu quyết tán thành thì Quốc hội quyết định rút ngắn hoặc kéo dài nhiệm kỳ của mình theo đề nghị của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Điều 2 Luật Tổ chức Quốc hội quy định, nhiệm kỳ của mỗi khóa Quốc hội là 5 năm, kể từ ngày khai mạc kỳ họp thứ nhất của Quốc hội khóa đó đến ngày khai mạc kỳ họp thứ nhất của Quốc hội khóa sau. Quốc hội quyết định rút ngắn hoặc kéo dài nhiệm kỳ của mình theo đề nghị của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Điều 5, Luật Tổ chức chính quyền địa phương quy định, nhiệm kỳ của mỗi khóa HĐND là 5 năm kể từ ngày khai mạc kỳ họp thứ nhất của HĐND khóa đó đến ngày khai mạc kỳ họp thứ nhất của HĐND khóa sau... Việc rút ngắn hoặc kéo dài nhiệm kỳ của HĐND do Quốc hội quyết định theo đề nghị của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Trình bày tờ trình, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cho biết, Quốc hội khóa XV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 được bầu cử vào ngày Chủ nhật 23/5/2021.

Kỳ họp thứ nhất của Quốc hội được khai mạc ngày 20/7/2021 và HĐND các cấp cũng được khai mạc vào khoảng thời gian này.

Theo các quy định của pháp luật thì đến ngày 20/7/2026 Quốc hội khóa XV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 sẽ kết thúc nhiệm kỳ và chậm nhất là ngày 24/5/2026 Quốc hội khóa XVI, HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026-2031 phải được bầu xong.

Tuy nhiên, theo bà Thanh, căn cứ chủ trương của Đảng và yêu cầu thực tiễn cho thấy, cần rút ngắn khoảng thời gian giữa Đại hội Đảng toàn quốc và kỳ họp thứ nhất của Quốc hội, HĐND khóa mới.

Việc này để kịp thời kiện toàn nhân sự cấp cao, thực hiện việc phân công cấp ủy viên khóa mới đảm bảo tính đồng bộ, tổng thể, ổn định liên tục, liên thông đội ngũ cán bộ chủ chốt trong các cơ quan Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội.

Rút ngắn khoảng thời gian giữa Đại hội Đảng toàn quốc và kỳ họp thứ nhất của Quốc hội, HĐND khóa mới, cũng để cấp ủy các cấp nhiệm kỳ mới kịp thời triển khai Nghị quyết Đại hội XIV của Đảng và Đại hội Đảng các cấp.

Trên cơ sở các quy định của Hiến pháp, pháp luật, sau khi cân nhắc thận trọng, kỹ lưỡng, toàn diện, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026-2031 dự kiến sẽ được tổ chức vào Chủ nhật, ngày 15/3/2026 là phù hợp với các yêu cầu về thực tiễn.

“Do đó, việc rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026 là cần thiết”, bà Thanh báo cáo.

Để rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội, HĐND với mục tiêu nêu trên, nhưng vẫn có đủ thời gian thực hiện các thủ tục, quy trình trong công tác bầu cử, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 được rút ngắn 3 tháng, kết thúc vào đầu tháng 4 năm 2026 (thay vì tháng 7/2026).

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng trình Quốc hội Ngày bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026-2031 là Chủ nhật, ngày 15/3/2026.

Theo quy định của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND, “Quốc hội quyết định Ngày bầu cử toàn quốc đối với cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp”, “Ngày bầu cử phải là ngày Chủ nhật và được công bố chậm nhất 115 ngày trước ngày bầu cử”.