Tổng giá trị các sai phạm được phát hiện qua thanh tra là hơn 19,183 tỷ đồng

Qua thanh tra chuyên đề các công trình, dự án có khó khăn, vướng mắc, chậm tiến độ, tồn đọng, kéo dài, hiệu quả thấp, nguy cơ gây thất thoát, lãng phí tại Sở Xây dựng Tuyên Quang đã phát hiện các sai phạm hơn 19,183 tỷ đồng.

Sở Xây dựng Tuyên Quang:

Dự án cải tạo, nâng cấp đường Minh Ngọc - Mậu Duệ, tỉnh Hà Giang - giai đoạn 1 được khởi công trước đó. Ảnh: Internet

Kết luận thanh tra số 19/KL-Ttra ngày 28/10/2025 của Thanh tra tỉnh Tuyên Quang kết luận chuyên đề các công trình, dự án có khó khăn, vướng mắc, chậm tiến độ, tồn đọng, kéo dài, hiệu quả thấp, nguy cơ gây thất thoát, lãng phí tại Sở Xây dựng cho biết, từ ngày 1/8/2025 đến ngày 15/9/2025, Đoàn thanh tra đã tiến hành thanh tra 2 dự án do Sở Xây dựng làm chủ đầu tư, gồm: Dự án cải tạo, nâng cấp đường Minh Ngọc - Mậu Duệ, tỉnh Hà Giang - giai đoạn 1 từ Km7+200 đến Km27+500 và Dự án cải tạo, nâng cấp đường Yên Bình - Cốc Pài, tỉnh Hà Giang - giai đoạn 1 từ Km0 - Km27 và xây dựng cầu Bản Ngò tại Km60+600.

Về cơ cấu giá trị hợp đồng đã ký kết: Các gói thầu xây lắp chính có tổng giá trị 966,023 tỷ đồng, chiếm 97,92%; các gói thầu tư vấn có tổng giá trị 20,468 tỷ đồng, chiếm 2,08%.

Kết quả giải ngân (tính đến ngày 31/7/2025): 2 dự án đã giải ngân 725,539 tỷ đồng/763,556 tỷ đồng vốn được cấp, đạt 95,02%. Cụ thể: Dự án ĐT.176B giải ngân 300,789 tỷ đồng/310 tỷ đồng, đạt 97,00%, trong đó tạm ứng chưa thu hồi 22,635 tỷ đồng, thanh toán theo khối lượng nghiệm thu 278,154 tỷ đồng; Dự án ĐT.178 giải ngân 424,75 tỷ đồng/453,556 tỷ đồng, đạt 93,65%, trong đó tạm ứng chưa thu hồi 60,097 tỷ đồng, thanh toán theo khối lượng nghiệm thu 364,653 tỷ đồng...

Tiến độ thực hiện: Đến thời điểm tháng 9/2025, các gói thầu xây lắp chính của hai dự án đang được triển khai thi công với tiến độ đạt từ 25% đến 87% khối lượng.

Nhiều khuyết điểm, sai phạm, trách nhiệm được chỉ ra

Qua thanh tra, đã chỉ ra nhiều sai phạm như: Công tác lập chủ trương đầu tư: Ban quản lý dự án lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư đối với Dự án ĐT.178 chưa bám sát Nghị quyết của HĐND tỉnh, áp dụng văn bản đã hết hiệu lực, tính đơn giá nhân công không theo quyết định của UBND tỉnh; chưa phân kỳ đầu tư... Báo cáo đánh giá không đầy đủ nội dung sơ bộ tác động môi trường theo điểm a, c, d và đ khoản 2 Điều 12 Nghị định 40/2020/NĐ-CP. Thời gian điều chỉnh Báo cáo, phê duyệt chủ trương kéo dài 486 ngày.

Trách nhiệm chính thuộc về Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng công trình giao thông tỉnh Tuyên Quang.

Công tác lập, thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư; báo cáo nghiên cứu khả thi; quản lý chi phí tổng mức đầu tư có khuyết điểm, sai phạm.

Cụ thể: Dự án ĐT.178 có Báo cáo nghiên cứu khả thi chưa đầy đủ nội dung theo điểm b, d khoản 2 Điều 54 Luật Xây dựng 2014. Báo cáo lần 1 lập tổng mức đầu tư 832,427 tỷ đồng, vượt 177,427 tỷ đồng so với Nghị quyết số 20/NQ- HĐND. Hồ sơ không nêu lý do lựa chọn lập tổng mức đầu tư theo thiết kế cơ sở theo khoản 2 Điều 3 Thông tư 11/2021/TT-BXD. Xác định chi phí cắm mốc giải phóng mặt bằng đưa vào chi phí đầu tư xây dựng chưa đúng khoản 2 Điều 5 Nghị định 10/2021/NĐ-CP; áp dụng mức phân bổ vốn theo từng năm chưa đúng Nghị quyết; áp dụng chỉ số giá xây dựng chưa chính xác dẫn đến chi phí dự phòng trượt giá thiếu chính xác.

Trách nhiệm chính thuộc: Các đơn vị tư vấn chịu trách nhiệm về các sai sót, sai phạm trong lập báo cáo nghiên cứu khả thi. Sở Giao thông Vận tải tỉnh Hà Giang (nay là Sở Xây dựng tỉnh Tuyên Quang) chịu trách nhiệm về việc kiểm soát hồ sơ dự án và thẩm định nội bộ chưa chặt chẽ.

Dự toán xác định chi phí quản lý dự án không chính xác, xác định khối lượng, lựa chọn biện pháp thi công, áp dụng mã hiệu định mức - đơn giá và xác định giá vật liệu ở một số công việc xây dựng trong dự toán của 2 dự án chưa bảo đảm phù hợp với hồ sơ thiết kế và thực tế thi công, dẫn đến làm tăng giá trị dự toán và giá trị các gói thầu xây lắp, số tiền là hơn 19,183 tỷ đồng (ĐT.176B là 8,718 tỷ đồng; ĐT.178 là 10,464 tỷ đồng).

Trách nhiệm chính thuộc: Các đơn vị tư vấn lập thiết kế bảo vệ thi công và dự toán về các sai phạm trong lập tổng dự toán, áp dụng sai định mức, đơn giá, xác định sai khối lượng làm tăng giá trị dự toán. Sở Giao thông vận tải tỉnh Hà Giang (nay là Sở Xây dựng tỉnh Tuyên Quang) chịu trách nhiệm về việc thẩm định nội bộ, kiểm soát chất lượng hồ sơ tư vấn chưa chặt chẽ; việc thẩm định thiết kế bảo vệ thi công - tổng dự toán chưa phát hiện các sai sót.

Công tác lựa chọn nhà thầu và thực hiện hợp đồng, quản lý hợp đồng, thanh toán cũng có nhiều khuyết điểm, sai phạm.

Về lựa chọn nhà thầu: Sở Giao thông Vận tải ban hành quyết định thành lập tổ chuyên gia không đúng Điều 74 Luật Đấu thầu 2013; biên bản mở hồ sơ dự sơ tuyển thiếu chữ ký Tổ trưởng; báo cáo đánh giá hồ sơ có thời gian, thông tin không thống nhất hoặc ghi sai, một số báo cáo chậm, chưa chính xác theo hồ sơ nhà thầu. Ban quản lý dự ban hành thông báo mời thương thảo trước 2 ngày so với báo cáo đánh giá hồ sơ dự thầu, không đúng khoản 2 Điều 19 Nghị định 63/2014/NĐ-CP.

Tiến độ thực hiện 2 dự án còn chậm so với kế hoạch ban đầu. Do công tác quản lý, điều phối của chủ đầu tư và nhà thầu chính chưa hiệu quả, phải điều chỉnh kéo dài thời gian thực hiện thêm 2 năm, dẫn đến chậm đưa công trình vào khai thác phục vụ nhu cầu đi lại của người dân.

Việc thu hồi tạm ứng chậm từ 22 ngày đến hơn 9 tháng, chưa đúng quy định. Còn dư tạm ứng số tiền 82,732 tỷ đồng (ĐT.176B là 22,635 tỷ đồng, ĐT.178 là 60,097 tỷ đồng). Việc thu hồi tạm ứng giải phóng mặt bằng chậm gần 4 tháng đối với Dự án ĐT.176B; không lập báo cáo định kỳ từ 2021-7/2025, không đúng điểm b khoản 6 Điều 10 Nghị định 99/2021/NĐ-CP. Nhà thầu xuất hóa đơn chưa đúng thời gian nghiệm thu (Dự án ĐT.178); hồ sơ giải phóng mặt bằng chưa đầy đủ, chứng từ sửa chữa, phiếu chi thiếu chữ ký hoặc ký thay không ủy quyền, mẫu phiếu chi không đúng Thông tư 107/2017/TT-BTC.

Trách nhiệm chính thuộc Sở Giao thông Vận tải tỉnh Hà Giang cũ (nay là Sở Xây dựng tỉnh Tuyên Quang), Ban quản lý dự án Bảo trì đường bộ, nhà thầu thi công về các khuyết điểm, sai phạm nêu trên.

Về quản lý vốn, bố trí vốn ngân sách địa phương còn chậm: Dự án ĐT.176B chỉ đạt 7,16% (10/139,581 tỷ đồng); Dự án ĐT.178 chỉ đạt 5,64% (12,06/213,5 tỷ đồng) sau gần 4 năm triển khai, chưa đảm bảo điểm c khoản 5 Điều 51 Luật Đầu tư công 2019.

Trách nhiệm chính thuộc Sở Tài chính tỉnh Hà Giang cũ (nay là Sở Tài chính tỉnh Tuyên Quang) về đề xuất, tham mưu bố trí vốn chậm chưa đáp ứng yêu cầu.

Cơ quan thanh tra kiến nghị biện pháp xử lý

Cơ quan Thanh tra kiến nghị về công tác quản lý: Đối với Sở Xây dựng tỉnh Tuyên Quang: Thực hiện nghiêm Luật Đấu thầu, Luật Xây dựng và các văn bản hướng dẫn trong công tác lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư; công tác lập, thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư; báo cáo nghiên cứu khả thi; lập thiết kế bản vẽ thi công, tổng dự toán; công tác lựa chọn nhà thầu, quản lý chất lượng công trình.

Tham mưu báo cáo đề xuất điều chỉnh chủ trương đầu tư (điều chỉnh tiến độ thực hiện dự án) theo đúng quy định.

Chấn chỉnh nghiêm túc công tác thu hồi tạm ứng, đảm bảo đúng tỷ lệ giảm trừ tối thiểu 30% giá trị mỗi kỳ thanh toán và thời hạn không quá 3 tháng phải làm hồ sơ thanh toán thu hồi tạm ứng theo quy định. Thực hiện báo cáo tình hình tạm ứng và thu hồi tạm ứng theo định kỳ theo đúng quy định tại điểm b khoản 6 Điều 10 Nghị định số 99/2021/NĐ-CP. Khẩn trương thu hồi số tạm ứng còn dư của các gói thầu (Dự án ĐT.176B còn dư 22,636 tỷ đồng, Dự án ĐT.178 còn dư 60,097 tỷ đồng).

Tăng cường công tác quản lý, đôn đốc các nhà thầu thi công đẩy nhanh tiến độ hoàn thành dự án...

Kiểm tra, rà soát lại toàn bộ hồ sơ chi trả tiền đền bù, giải phóng mặt bằng tại huyện Quang Bình, Xín Mần (cũ) đảm bảo chứng từ thanh toán đầy đủ, đúng quy định.

Tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan trong việc để xảy ra các thiếu sót, khuyết điểm, sai phạm trong công tác quản lý dự án như kết quả thanh tra đã nêu.

Đối với Sở Tài chính tỉnh Tuyên Quang: Tham mưu cho UBND tỉnh bố trí đủ vốn đối ứng từ nguồn ngân sách địa phương cho dự án theo quy định của Luật Đầu tư công và Luật Ngân sách Nhà nước.

Yêu cầu Sở Xây dựng tỉnh Tuyên Quang thực hiện biện pháp xử lý về kinh tế như sau: Giảm trừ giá trị khi thanh toán, quyết toán dự án tổng số tiền là hơn 19.183 tỷ đồng, gồm: chi phí quản lý dự án chưa áp dụng hệ số điều chỉnh tại Dự án ĐT.176B là 986,392 triệu đồng và Dự án ĐT.178 là 1,252 tỷ đồng; giá trị dự toán, giá trị gói thầu xây lắp đã áp dụng sai định mức, đơn giá, xác định sai khối lượng tại Dự án ĐT.176B là hơn 7,732 tỷ đồng và Dự án ĐT.178 là hơn 9,211 tỷ đồng.