Ukraina cáo buộc Nga tấn công drone vào khu vực nhà máy hạt nhân

Ngày 1.10, tình hình an ninh năng lượng tại Ukraina một lần nữa trở nên căng thẳng khi Tổng thống Volodymyr Zelensky cáo buộc Nga cố tình pháo kích và phóng hơn 20 máy bay không người lái vào thị trấn Slavutych, khu vực đặt nhà máy điện hạt nhân Chernobyl. Vụ tấn công khiến toàn bộ nhà máy mất điện trong nhiều giờ, buộc hệ thống an toàn khẩn cấp phải hoạt động để duy trì ổn định.

Bộ Năng lượng Ukraina xác nhận, không chỉ nhà máy hạt nhân Chernobyl mà khoảng 307.000 hộ dân tại tỉnh Chernihiv cũng bị mất điện sau loạt tấn công này. Dù nguồn cấp đã được khôi phục vào cuối ngày, Kiev khẳng định sự cố là bằng chứng Nga đang sử dụng hạ tầng hạt nhân như “con tin chiến lược".

Chernobyl, nơi từng xảy ra thảm họa hạt nhân tồi tệ nhất lịch sử năm 1986, hiện đã ngừng hoạt động nhưng vẫn chứa lượng lớn chất thải phóng xạ và nhiên liệu đã qua sử dụng. Các chuyên gia cảnh báo, bất kì gián đoạn dài hạn nào đối với hệ thống điện cung cấp cho bể chứa nhiên liệu đều có thể làm suy yếu khả năng làm mát, gây nguy cơ rò rỉ phóng xạ.

Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) xác nhận đã ghi nhận mất điện tại Chernobyl và cho hay, họ “theo dõi sát sao diễn biến”. Một báo cáo sơ bộ khẳng định, các hệ thống an toàn hoạt động bình thường, song IAEA nhấn mạnh rằng, các cuộc tấn công vào cơ sở hạt nhân là “vô cùng nguy hiểm và không thể chấp nhận”.

Nga chưa đưa ra bình luận trực tiếp về cáo buộc, nhưng nước này từng nhiều lần phủ nhận việc tấn công có chủ đích vào các cơ sở hạt nhân của Ukraina. Ngược lại, Mátxcơva cáo buộc Kiev và phương Tây thổi phồng nguy cơ để tìm kiếm thêm sự ủng hộ quốc tế.

Trước đó, Nga đã chiếm quyền kiểm soát nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia - cơ sở lớn nhất châu Âu - từ năm 2022, gây ra nhiều lo ngại tương tự về an toàn hạt nhân. Việc Chernobyl mất điện lần này càng làm dấy lên tranh cãi về mức độ rủi ro mà chiến sự đang gây ra cho cả khu vực.

Giới quan sát cho rằng, nếu tình hình tiếp tục leo thang, vấn đề an toàn hạt nhân có thể trở thành một trong những yếu tố buộc cộng đồng quốc tế phải gây sức ép mạnh mẽ hơn đối với cả Nga và Ukraina. Các nhà phân tích cảnh báo, một sự cố phóng xạ mới ở Chernobyl sẽ không chỉ ảnh hưởng đến Ukraina mà còn lan rộng khắp châu Âu, lặp lại những ký ức kinh hoàng của năm 1986.

Trong bài phát biểu sau sự cố, Tổng thống Zelensky kêu gọi phương Tây cung cấp thêm hệ thống phòng không và cảnh báo: “Mỗi tên lửa và drone nhắm vào hạ tầng hạt nhân đều là mối đe dọa cho toàn thế giới".