Ngộ độc botulinum từ tiêm làm đẹp

Từ tiêm thon cằm đến liệt toàn thân

Bệnh nhân nữ 34 tuổi được tiêm botulinum qua quảng cáo trên mạng xã hội để “làm thon cằm, xóa nhăn trán”. Hai ngày sau, chị xuất hiện triệu chứng nuốt khó, yếu tay chân, rồi nhanh chóng liệt mềm tứ chi, không thể tự ngồi dậy. Kết quả điện cơ xác định tổn thương thần kinh - cơ đặc trưng do ngộ độc botulinum. Bệnh nhân phải thở máy suốt hơn hai tháng và điều trị tích cực mới dần hồi phục.

Tương tự, một phụ nữ 38 tuổi ở Hưng Yên tự tiêm nhiều loại botulinum mua qua mạng, sau tiêm xuất hiện khó nói, nhìn đôi, sụp mi, nuốt khó. Khi nhập viện, bệnh nhân đã liệt tứ chi, nguy cơ suy hô hấp, nhưng may mắn được phát hiện sớm và cứu chữa kịp thời.

TS.BS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai - cho biết, thời gian gần đây Trung tâm Chống độc đã tiếp nhận nhiều bệnh nhân ngộ độc botulinum nặng sau khi tiêm chất làm đẹp tại nhà hoặc các cơ sở không phép.

Thần dược làm đẹp - con dao hai lưỡi

TS.BS Nguyễn Trung Nguyên cho biết thêm, botulinum là một trong những độc tố mạnh nhất thế giới, chỉ cần 0,09 microgram tiêm tĩnh mạch cũng có thể gây tử vong cho người trưởng thành nặng 70kg. Trong y học, chất này được sử dụng ở liều cực nhỏ, đúng chỉ định, để điều trị co cứng cơ, đau đầu mạn tính hoặc xóa nếp nhăn trong thẩm mỹ.

"Cảnh báo tổn thương thần kinh do botulinum không thể hồi phục. Cơ thể phải tự tái tạo các đường dẫn truyền thần kinh mới, giống như một cái cây bị chặt giữa thân và phải chờ mọc lại cành, một quá trình kéo dài từ 2 đến 4 tháng hoặc hơn. Khi được tiêm với mục đích làm đẹp nhưng bởi người không có chuyên môn sâu về y tế thì rất dễ gây ngộ độc botulinum dẫn đến liệt toàn thân, liệt ruột, chướng bụng, loạn nhịp tim. Trong thời gian chờ cơ thể tự hồi phục, bệnh nhân có nguy cơ tử vong cao vì suy hô hấp, viêm phổi, loét do nằm lâu, tắc ruột, nhiễm trùng bệnh viện", TS Nguyên cảnh báo.

Ông cũng nhắc lại, từ năm 2009, Cục Quản lý Dược và Thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã ban hành cảnh báo nghiêm ngặt về các biến chứng liệt nặng do botulinum, yêu cầu các cơ sở thẩm mỹ phải tư vấn rõ ràng về nguy cơ - lợi ích và chỉ sử dụng các sản phẩm được cấp phép.

Từ thực tế điều trị, TS.BS Nguyễn Trung Nguyên khuyến cáo: Không tiêm botulinum tại nhà hoặc cơ sở thẩm mỹ không phép; Chỉ sử dụng sản phẩm được Bộ Y tế cấp phép, do bác sĩ được đào tạo chính quy thực hiện.

Nếu sau tiêm xuất hiện yếu cơ, sụp mi, nuốt khó, thở mệt, cần đến ngay cơ sở y tế lớn để được chẩn đoán và cấp cứu kịp thời.