Từ sản phẩm làng xã đến thương hiệu vùng

Với chương trình OCOP, sự thay đổi này đặt ra một thách thức không nhỏ, nhưng đồng thời cũng là một cơ hội lớn để tái cấu trúc chiến lược phát triển đặc sản địa phương theo hướng dài hạn, liên kết vùng và hướng ra thị trường rộng hơn.

Nếu trước đây, một sản phẩm OCOP gắn với một xã, một tên làng, thì nay, với việc mở rộng ranh giới và sắp xếp lại địa bàn, các địa phương buộc phải tính đến việc liên kết để tạo nên các thương hiệu mạnh mang tính đại diện cho cả vùng.

Trên thực tế, tình trạng “mỗi xã nhiều sản phẩm” đang khiến thương hiệu OCOP có nguy cơ bị loãng, thiếu điểm nhấn và khó tạo sự khác biệt trên thị trường.

Việc phong sao theo kiểu dàn trải, chia đều theo đơn vị hành chính nhỏ lẻ đã đến lúc phải được thay thế bằng tư duy sàng lọc, chọn ra những sản phẩm thực sự tiêu biểu, có năng lực cạnh tranh cao và được hậu thuẫn bằng một chuỗi giá trị hoàn chỉnh.

Đó cũng là lý do vì sao sau sáp nhập, các địa phương cần chủ động liên kết theo ngành hàng, theo không gian sản xuất và theo chiến lược quảng bá tập trung.

Ví dụ, vùng Đồng Tháp - Tiền Giang sau hợp nhất có thể trở thành “vương quốc trái cây” thực sự nếu biết phối hợp mùa vụ, chia sẻ vùng nguyên liệu và thống nhất thương hiệu chung cho các sản phẩm chủ lực như xoài, sầu riêng, vú sữa, nhãn…

Khi đó, người tiêu dùng không chỉ nhớ đến một cái tên xã lẻ tẻ, mà sẽ ấn tượng với cả một vùng đất nổi bật về trái cây, được tổ chức sản xuất, tiêu thụ chuyên nghiệp.

Liên kết sau sáp nhập cũng mở ra khả năng hợp lực trong công tác quảng bá. Thay vì mỗi xã tự dựng gian hàng, tự làm nhãn mác, tự chạy truyền thông nhỏ lẻ, các địa phương hoàn toàn có thể chia sẻ hạ tầng xúc tiến thương mại, cùng xuất hiện trên sàn thương mại điện tử, cùng tham gia các hội chợ chuyên đề lớn với bộ nhận diện đồng nhất.

Như vậy, hiệu quả truyền thông sẽ cao hơn, hình ảnh thương hiệu cũng mạnh hơn, chuyên nghiệp hơn. Quan trọng hơn cả là sự vào cuộc của chính quyền cấp tỉnh với vai trò điều phối vùng.

Các địa phương sau sáp nhập cần sớm quy hoạch lại ngành hàng OCOP, xác định các nhóm sản phẩm chủ lực mang tính đại diện và xây dựng chiến lược quảng bá dài hạn gắn với đặc trưng mới của vùng đất mở rộng. Bên cạnh đó, cần đầu tư cho nền tảng chuyển đổi số, bản đồ số OCOP và hệ thống dữ liệu tập trung.

Từ một chương trình phát triển nông thôn, OCOP đang đứng trước cơ hội để trở thành biểu tượng kinh tế - văn hóa mới của các vùng miền, để chạm đến những thị trường lớn hơn, cả trong và ngoài nước.