Kit test nhanh Covid-19: Loạn giá và “cháy hàng”
Số ca F0 tăng nhanh khiến mặt hàng kit test nhanh Covid liên tục khan hàng, Bộ Y tế thông tin đã nắm được thông tin hiện nay có tình trạng khan hiếm cục bộ.
Muôn vàn lý do người dân tìm mua kit test nhanh
Những ngày qua, tình hình dịch Covid-19 vẫn đang diễn biến phức tạp khi số ca mắc mới tại các địa phương liên tục tăng cao. Tại Hà Nội, số ca mắc cũng liên tục lập đỉnh, theo thông tin trên Hệ thống Quốc gia quản lý ca bệnh Covid-19 ngày 23/2, Hà Nội ghi nhận 7.500 ca mắc.
Với số ca F0 tăng nhanh chóng, không ít người dân bày tỏ sự lo lắng, tìm mua kit tets nhanh Covid-19 theo hai hình thức: Một là ra trực tiếp hiệu thuốc mua, hai là đặt online.
Anh Hoàng Văn Đ. (Hà Đông, Hà Nội) chia sẻ anh vừa tự test Covid và phát hiện dương tính, anh đã báo y tế địa phường. Nhưng vì anh ở cùng gia đình nên anh đã nhờ người thân ra hiệu thuốc gần nhà để mua thêm vài que test. Tuy nhiên, theo lời anh Đ. que test hiện có giá thành khá cao.
“Tôi định nhờ mua một hộp để dùng dần nhưng người nhà tôi bảo giá 25 que test/hộp là 2 triệu đồng (80.000 đồng/que) nên lại thôi, chỉ mua đủ dùng. Nhiều người bạn tôi cũng than trời vì giá mua que test tăng cao”, anh Đ. chia sẻ.
Trong khi đó, chưa bị F0 nhưng chị Nguyễn Thị Duyên (Mỹ Đình, Hà Nội) cho biết chị đặt mua kit test nhanh trên mạng để “dùng dần”.
Chị Duyên bảo: “Giờ nhiều F0 quá, không biết lúc nào mình là F0 nên cứ mua về để sẵn, có triệu chứng có cái test luôn”.
Còn với chị Diệu Linh (Tây Mỗ, Hà Nội) giá que test nhanh cũng tăng cao khiến chị “choáng” và cũng chỉ mua 4-5 que.
“Giờ F0 nhiều, tôi hỏi mấy cửa hàng thuốc gần nhà đều nói hết kit test, nên tôi đặt mua online với giá 75.000 đồng/que. Nhà tôi ai thực sự có triệu chứng mới dùng, chứ không thì xót tiền lắm”, chị Linh nói.
Chị Hương (người dân mua que test trên phố Thanh Xuân) cho biết thêm, có nơi hiệu thuốc bán theo số lượng từ 3 kit test trở lên, nhiều người chỉ sử dụng một bộ nhưng đành phải mua ba vì lý do là thử lại nhiều lần.
Kit test “cháy hàng”
Theo khảo sát của Người Đưa Tin, tại chợ thuốc lớn nhất miền Bắc Hapulico (Nguyễn Huy Tưởng, Thanh Xuân, Hà Nội), lượng người đến đây để nhập các loại thuốc và kit test Covid-19 tăng. Tuy nhiên, kể từ khi bùng phát dịch, để đảm bảo an toàn chợ thuốc không cho người dân vào mua thuốc lẻ mà chỉ bán buôn nhập số lượng hàng lớn.
Quan sát của PV, đối diện chợ thuốc Hapulico, nhiều cửa hàng thuốc bán lẻ rất đông khách, người dân không vào được chợ thuốc cũng đã chuyển sang đây để mua kit test nhanh.
Hiệu Thuốc H.Đ gần chợ thuốc Hapulico có bán kit test, giá bán lẻ từ 80-90.000 đồng/que, có loại từ 100-120.000 đồng/que tùy từng loại và tuỳ nước sản xuất.
Cũng theo khảo sát nhanh của PV, các hiệu thuốc nhỏ lẻ như ở phố Tân Triều khi PV hỏi thì báo đang "cháy hàng", một phần do giá lên cao và không có hàng để nhập.
“Trước chúng tôi nhập với giá 60.000 đồng/que thì giờ lên 90-120.000 đồng/que nên không nhập được”, bà H – chủ hiệu thuốc trên phố Tân Triều cho hay.
Song song với đó, thị trường kit test nhanh online cũng nhộn nhịp không kém, theo khảo sát của Người Đưa Tin, các chợ online giá liên tục “nhảy múa”, giá dao động từ 60-85.000 đồng/test. Giá bán theo hộp khoảng 1.300.000 – 1.500.000 đồng/hộp.
N.T. (một người bán hàng trong nhóm chợ online) cũng phàn nàn giá thay đổi và liên tục “khan” hàng. “Thời điểm này, tôi cũng còn ít để bán, có ngày về được một kiện hàng mà người buôn tranh nhau”, N.T cho hay.
Có hiện tượng đầu cơ, găm hàng
Liên quan đến thông tin phản ánh hiện tượng khan hiếm và biến động về giá kit test xét nghiệm virus SARS-CoV-2, tối 23/2, ông Nguyễn Minh Lợi, Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế, Bộ Y tế đã có những ý kiến trao đổi với báo chí.
Ông Lợi cho biết, Bộ Y tế đã nắm được thông tin hiện nay có tình trạng khan hiếm cục bộ và giá cả không thống nhất đối với kit test nhanh SARS-CoV-2.
“Trước diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, nhu cầu sử dụng kit test xét nghiệm SARS-CoV-2 của người dân tăng cao, nguyên nhân gây nhu cầu tăng do sau Tết người dân quay trở lại làm việc, đi du lịch, đi lễ hội hay như học sinh, sinh viên quay trở lại trường học,… Qua các kênh thông tin cho thấy có hiện tượng đầu cơ, găm hàng hoặc lợi dụng dịch bệnh để tăng giá bán trang thiết bị y tế bất hợp lý”, ông Lợi nói.
Theo ông Lợi, để kịp thời có những biện pháp phù hợp, sáng ngày 23/2, Bộ Y tế đã tổ chức cuộc họp trực tuyến với các doanh nghiệp sản xuất và nhập khẩu kit test xét nghiệm SARS-CoV-2.
Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế cho biết Bộ nhận thấy cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp:
Thứ nhất, Bộ Y tế đề nghị các đơn vị sản xuất, nhập khẩu kit-test xét nghiệm SARS-CoV-2 chủ động tăng cường hoạt động sản xuất, nhập khẩu sản phẩm để đảm bảo nguồn cung trên nguyên tắc đảm bảo chất lượng sản phẩm; thực hiện công khai và cập nhật giá, trong đó có yêu cầu các nhà phân phối, bán lẻ thực hiện niêm yết giá, không gom hàng và tăng giá; không để tình trạng giá công bố cao nhưng giá bán thấp, tạo kẽ hở cho các nhà phân phối, bán lẻ lợi dụng làm lũng đoạn thị trường; không bán cho các đơn vị thu mua, đầu cơ để tăng giá khi nhu cầu trong nước đang tăng cao, gây khan hiếm thị trường.
Thứ hai, hiện nay Bộ Y tế đã có các hướng dẫn rất cụ thể đối với các trường hợp nguy cơ (F1), các trường hợp bị nhiễm (F0). Các quy định này đều đã được công khai trên cổng thông tin điện tử. Chính vì vậy, đề nghị người dân cần nghiên cứu, liên hệ với các cơ sở y tế gần nhất để được hướng dẫn chi tiết, tránh việc mua và sử dụng kit test khi chưa có nhu cầu, gây lãng phí không cần thiết, ảnh hưởng đến thị trường.
Trường hợp cần thiết, để đảm bảo chất lượng, nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm, đề nghị người dân lưu ý khi mua và sử dụng các sản phẩm lưu hành trên thị trường phải có nguồn gốc rõ ràng: thuộc danh sách sản phẩm đã được Bộ Y tế cấp phép lưu hành và giấy phép nhập khẩu theo đúng thông tin về chủng loại, hãng nước sản xuất, có nhãn mác đầy đủ thông tin theo quy định và có tài liệu hướng dẫn sử dụng bằng tiếng Việt.
Bộ Y tế khuyến cáo người sử dụng cần nghiên cứu kỹ và thực hiện theo đúng hướng dẫn sử dụng sản phẩm để tránh mua phải hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng kém chất lượng.
Thứ ba, Bộ Y tế có văn bản gửi Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc phối hợp chỉ đạo các đơn vị trên địa bàn chủ động hoạt động sản xuất, kinh doanh khả năng cung ứng trang thiết bị y tế phòng, chống dịch Covid-19 và đảm bảo bình ổn giá trang thiết bị y tế; đồng thời phối hợp chỉ đạo cơ quan chức năng, quản lý thị trường tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc niêm yết giá bán và bán đúng giá niêm yết, kiểm tra và ngăn chặn các hành vi lợi dụng tình hình khan hiếm trang thiết bị y tế trên thị trường để đầu cơ, găm hàng, mua gom hàng hóa hoặc lợi dụng dịch bệnh để tăng giá bán giá các trang thiết bị y tế phòng chống dịch Covid-19 bất hợp lý.
Thứ tư, để tăng cường các biện pháp nhằm ổn định giá kit test xét nghiệm SARS-CoV-2 trên thị trường, Bộ Y tế sẽ phối hợp với cơ quan quản lý giá, quản lý thị trường, hải quan và các đơn vị liên quan thực hiện việc thanh tra, kiểm tra một số đơn vị về việc kê khai và công khai giá bán theo quy định để đảm bảo giá bán ra phù hợp với với các chi phí đầu vào, không bán qua nhiều cấp trung gian, tăng giá bất hợp lý để đảm bảo bình ổn giá bán trên thị trường.
Về vấn đề kinh doanh kit test nhanh rất hỗn loạn, Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế cho biết, trang thiết bị y tế, sinh phẩm chẩn đoán xét nghiệm SARS-CoV-2 lưu hành trên thị trường phải được cấp số lưu hành hoặc giấy phép nhập khẩu theo quy định của Nghị định số 98. Đồng thời, các đơn vị kinh doanh phải thực hiện công bố đủ điều kiện mua bán trang thiết bị y tế loại C, D theo quy định của Nghị định 98.
“Trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ tiếp tục triển khai một số biện pháp chủ yếu đó là, làm việc với Bộ Tài chính và các Bộ, ngành liên quan để báo cáo Chính phủ xem xét đưa kit-test xét nghiệm SARS-CoV-2 vào mặt hàng bình ổn giá theo tinh thần Nghị quyết số 12 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; kịp thời đăng tải các thông tin, công khai giá, công khai kết quả trúng thầu; đăng tải công khai các sản phẩm đã được cấp số đăng ký lưu hành, giấy phép nhập khẩu cũng như các sản phẩm bị thu hồi. Khẩn trương ứng dụng công nghệ thông tin, rà soát quy trình để đẩy nhanh tiến độ cấp phép đảm bảo theo đúng quy định, đáp ứng nhu cầu; tăng cường phối hợp liên ngành giữa cơ quan thanh tra y tế với với cơ quan quản lý giá, quản lý thị trường, hải quan và các đơn vị liên quan ở các cấp để kiểm tra, thanh tra và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm trong lĩnh vực này, đảm bảo ổn định thị trường”, ông Lợi nhấn mạnh.
Bộ Y tế đã cấp phép 169 trang thiết bị y tế
Tính đến ngày 23/2/2022, Bộ Y tế đã cấp phép 169 trang thiết bị y tế, sinh phẩm chẩn đoán in vitro xét nghiệm SARS-CoV-2, có 14 sản phẩm sản xuất trong nước và 155 sản phẩm nhập khẩu (gồm 56 sản phẩm xét nghiệm vật liệu di truyền, 83 sản phẩm xét nghiệm kháng nguyên SARS-CoV-2 và 30 sản phẩm xét nghiệm kháng thể kháng SARS-CoV-2).
Các trang thiết bị y tế, sinh phẩm chẩn đoán in vitro xét nghiệm SARS-CoV-2 là các trang thiết bị y tế loại C, D nên khi lưu hành trên thị trường phải được cấp số lưu hành hoặc giấy phép nhập khẩu theo quy định; các cơ sở kinh doanh loại sản phẩm này phải công bố đủ điều kiện mua bán trang thiết bị tế loại C, D theo quy định của Nghị định số 98/2021/NĐ-CP ngày 08/11/2021 của Chính phủ về quản lý trang thiết bị y tế.
Hoàng Bích - Nguyễn Sơn