Tình yêu và Tổ quốc: Cảm hứng lớn lao trong thơ ca, kịch Lưu Quang Vũ

Làm thơ để sống cho riêng mình, viết kịch là để cho mọi người! Đó là nhận xét của giới văn chương nghệ thuật nước nhà khi nhắc đến Lưu Quang Vũ (1948-1988) - tác giả của hàng trăm bài thơ, truyện ngắn cùng hơn 50 kịch bản sân khấu.

 Ban tổ chức và ê kíp nghệ sĩ giới thiệu chương trình tôn vinh thơ ca, kịch của Lưu Quang Vũ.

Tôn vinh chân dung tài năng của văn chương nghệ thuật Lưu Quang Vũ nhân kỷ niệm 75 năm sinh của ông, 35 năm ngày mất cặp vợ chồng tài hoa bậc nhất của văn chương, kịch nghệ Việt Nam, vào 20 giờ ngày 16-8 tới, tại Nhà hát Lớn Hà Nội, gia đình hai cố tác giả phối hợp cùng Báo Nông thôn Ngày nay/điện tử Dân Việt tổ chức Đêm thơ nhạc kịch mang tên “Gió và tình yêu thổi trên đất nước tôi”.

Trong họp báo diễn ra tại Hà Nội sáng 8-8, ông Lưu Quang Định, Tổng biên tập Báo Nông thôn Ngày nay/điện tử Dân Việt, Trưởng Ban tổ chức Đêm thơ nhạc kịch “Gió và tình yêu thổi trên đất nước tôi” và là em trai nhà thơ Lưu Quang Vũ cho biết, di sản nhà thơ, nhà biên kịch Lưu Quang Vũ để lại rất đồ sộ. Những năm vừa qua, gia đình, đồng nghiệp và những người hâm mộ anh đã làm nhiều chương trình nghệ thuật khác nhau, nhưng mới chỉ mang tới khán giả một phần rất nhỏ trong số di sản đó.

“Người yêu thi ca hay nhắc tới anh với những bài thơ tình say đắm, lãng mạn, nhưng Lưu Quang Vũ còn có một loạt tác phẩm với đầy cảm xúc công dân, tinh thần trách nhiệm của một nhà thơ trước các vấn đề lớn của xã hội, tình thương dành cho những con người nhỏ bé, yếu thế. Tại chương trình này, lần đầu tiên những tác phẩm như thế sẽ được trình diễn trên sân khấu”, nhà báo Lưu Quang Định chia sẻ.

Có thể thấy, tình yêu và Tổ quốc là hai cảm hứng lớn lao nhất trong thơ ca Lưu Quang Vũ. Tuy chỉ sống 40 năm trên dương thế, nhưng những dấu ấn mà ông để lại cho đời vô cùng sâu đậm, sống mãi đến bây giờ. Ông là tác giả trẻ nhất được Nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật năm 2000.

Do đó, đêm nghệ thuật tôn vinh Lưu Quang Vũ được ê kíp dàn dựng công phu, sáng tạo, quy tụ nhiều nghệ sĩ tên tuổi: NSND Lê Khanh, NSƯT Lê Chức, NSƯT Đỗ Kỷ, NSƯT Minh Trang, NSƯT Tạ Tuấn Minh, diva Mỹ Linh, ca sĩ Vũ Thắng Lợi, nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến, nhạc sĩ Lê Tâm, đạo diễn âm nhạc: Nhạc sĩ Trần Đức Minh; Tổng đạo diễn: NSƯT Trần Lực, chỉ đạo nghệ thuật: NSƯT Đỗ Kỷ, thiết kế sân khấu: NSƯT Doãn Bằng...

Đêm thơ nhạc kịch “Gió và tình yêu thổi trên đất nước tôi” bao gồm 4 chương, với tựa đề là những câu thơ và tác phẩm nổi tiếng của nhà biên kịch Lưu Quang Vũ. Sử dụng nhiều loại hình nghệ thuật, chương trình tái hiện lại cuộc đời ngắn ngủi nhưng thấm đẫm tình yêu và khao khát sống đẹp, sống ý nghĩa của cây bút tài năng một thời – người được mệnh danh là nhà biên kịch tiên phong trong nền kịch nghệ Việt Nam ở thời đổi mới.

Chương I: “Hồn dân tộc dậy ta làm thi sĩ”; chương 2: “Anh yêu em và anh tồn tại” sẽ nhắc tới 3 người phụ nữ đã ảnh hưởng tới cuộc đời, cũng như để lại nhiều dấu ấn trong các sáng tác của Lưu Quang Vũ, gồm: Diễn viên điện ảnh Tố Uyên – nữ chính trong bộ phim “Con chim vành khuyên”, nữ họa sĩ Nguyễn Thị Hiền – tri kỷ của ông trong những “tháng năm đau xót và hy vọng”, người thứ ba là Xuân Quỳnh – người bạn thơ đồng điệu, người đã có 15 năm đi bên cạnh Lưu Quang Vũ, người đã cùng ông đi qua những tháng ngày thăng hoa cả về tình yêu và sự nghiệp; chương 3 “Hồn Trương Ba - da hàng thịt”; chương kết: “Gió và Tình yêu thổi trên đất nước tôi” khép lại chương trình.

 Nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến phổ nhạc bài thơ "Gió và tình yêu thổi trên đất nước tôi" thể hiện tại họp báo gây xúc động.

Nét đặc biệt trong chương trình, lần đầu tiên vở kịch nổi tiếng “Hồn Trương Ba - da hàng thịt” của Lưu Quang Vũ được thể hiện bởi Lucteam - đoàn kịch của nghệ sĩ Trần Lực một lần nữa được tái hiện trên sân khấu Nhà hát Lớn Hà Nội với phong cách kịch ước lệ, đương đại, trẻ trung, hứa hẹn mang tới cho khán giả nhiều bất ngờ thú vị. 

NSƯT Trần Lực, Tổng đạo diễn của đêm thơ - nhạc - kịch “Gió và tình yêu thổi trên đất nước tôi” chia sẻ: “Thời trẻ còn là lưu học sinh học ở Bulgari tôi đã được xem vở “Hồn Trương Ba – da hàng thịt” bản dựng của đạo diễn Nguyễn Đình Nghi cho Nhà hát Kịch Việt Nam, với những tên tuổi nghệ sĩ vào vai như Trọng Khôi, Trần Tiến… tham dự Liên hoan sân khấu thế giới tại Bulgari, đã để lại ấn tượng mạnh với người làm sân khấu và khán giả quốc tế. Tôi đã rất tự hào bởi vở diễn được quốc tế đánh giá cao khi trao giải Vàng, trong sân chơi sân khấu quốc tế có nhiều quốc gia có nền kịch nghệ nổi tiếng tham dự lúc bấy giờ như: Nga, Ba Lan, Italy… Họ đánh giá không gian sân khấu và vấn đề của vở diễn đưa ra làm cho vở nổi bật. Đạo diễn Nguyễn Đình Nghi đã dàn dựng theo hình thức ước lệ khá mới lạ”.

“Được Ban tổ chức mời làm Tổng đạo diễn chương trình, tôi cùng sân khấu Lucteam rất vinh dự và hạnh phúc. Gia đình tôi và gia đình nhà thơ Lưu Quang Vũ cũng rất thân thiết, coi nhau như người nhà, bất cứ chương trình nào để tưởng nhớ anh Lưu Quang Vũ và chị Xuân Quỳnh, chỉ cần gia đình có lời tôi sẵn sàng tham gia. Chương trình có nhiều kịch mục, do đó phần vở diễn “Hồn Trương Ba-da hàng thịt” cũng chỉ diễn một trích đoạn, với sự thể hiện mới mẻ theo phong cách của Lucteam để phản ánh tinh thần của Lưu Quang Vũ gửi gắm trong vở diễn”, NSƯT Trần Lực bày tỏ.